Voer voor gezond verstand

Bijna een halve eeuw is voorbij sinds er een einde kwam aan wat misschien wel de donkerste periode is die ons land gekend heeft. Vijftig jaar geleden eindigde de nachtmerrie die in de geschiedenisboekjes is opgetekend als de Tweede Wereldoorlog. De tweede .... alsof er nog plaats zou zijn voor een derde, een vierde enz.

De geschiedenis van '40 - '45 is nog niet afgelopen. Nieuwe studies, boeken en films confronteren ons er telkens opnieuw mee.

Bakel, Milheeze en Rips komen niet voor in het rijtje prominente 'oorlogsplaatsen' waar handelingen en gebeurtenissen de loop van de geschiedenis veranderden. Hier geen 'brug te ver', geen 'kannonnen van Navarone', geen 'D-day', geen slagveld met vrijwel onneembare linies en zelfs geen landende paratroopers. Alleen maar gewone Bakelse, Millese en Ripse mensen die, ieder op eigen wijze, het noodlot dat oorlog heet, probeerden te keren of te overleven.

Dit boekje probeert daarvan te getuigen. Bescheiden, niet uitputtend, in sfeerbeelden uit verhalen, opgetekend in gesprekken met sommigen die 'er bij waren'. Om de herinnering levend te houden, zeker. Maar ook als een handreiking voor hen die deze tijd alleen kennen uit - veelal spaarzame - verhalen van ouders, grootouders, via televisie of uit schoolboekjes.

Dit boekje en de overige aktiviteiten in het kader van de herdenking van 'vijftig jaar bevrijd' in onze gemeente beveel ik van harte in aller aandacht aan.

Uit respect voor hen die in die turbulente tijd deden wat ze meenden te moeten doen. Maar ook om elkaar aanhoudend te inspireren opdat we ons zullen kunnen blijven bezighouden met wat bevrijding en vrijheid werkelijk betekenen.

Omdat vijftig jaar na dato veraf lijkt...
en oorlog, onderdrukking en terreur op grotere of kleinere schaal nog steeds vlakbij zijn.

Daarom dit boekje...
misschien wel als voer voor gezond verstand.

H.M.J.M. van Beers, burgemeester.

Noot Puck Hooglugt

De teksten in deze uitgaven heb ik geschreven na een aantal gesprekken met mensen die Wereldoorlog II in Bakel, Milheeze of Rips hebben meegemaakt. Er was geen tijd voor nauwkeurig onderzoek, voor 'check en dubbelcheck'. Er waren slechts hun verhalen uit hun herinnering, en dat ook nog beperkt.

De bedoeling van deze uitgave is dan ook beslist niet geweest een historisch verantwoord beeld te geven van wat zich in Bakel en Milheeze tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft afgespeeld.
Het ging er slechts om de sfeer te tekenen, te laten proeven dat - ondanks het feit dat er in de gemeente Bakel en Milheeze 'eigenlijk niets gebeurd is' - ook daar bepaalde oorlogservaringen diep konden insnijden in een mensenleven, indruk maakten en soms zelfs van levensbepalend belang waren.

lk ben me ervan bewust dat sommige verhalen misschien extra gekleurd zijn niet alleen door de tijd, maar ook door de opzet van het geheel en de beperktheid van de informatie.

Toch hoop ik dat deze uitgave ertoe bijdraagt dat we ons (opnieuw) bewust worden van hetgeen zo'n oorlog aan ellende kan teweegbrengen. Dat we ervan overtuigd raken dat we alles zouden moeten doen om zoiets niet meer te laten gebeuren, nergens. Dat dat alleen mogelijk is ... als we elkaar bij de hand houden, zoals in 1940/1945.

Puck Hooglugt