Thema: onze voorouders...terug in de tijd

Wat weten wij van onze voorouders? Weet jij hoe de opa en oma van jouw vader heetten? Woont jullie familie al generaties lang in Bakel? Of komt jullie familie ergens anders vandaan? Waar komt je achternaam vandaan? Hoe doe je onderzoek naar je voorouders?

Met dit thema duiken we in jouw geschiedenis!

Achternaam

We hebben nog niet zo lang een officiële achternaam. Rond 1800 kwam Napoleon aan de macht in Nederland. Hij wilde weten wie er allemaal in Nederland woonden. Daarvoor moest iedereen een achternaam krijgen. Voor die tijd had je nog geen officiële achternaam. Iedereen moest een achternaam verzinnen, sommige kozen als achternaam hun beroep, of de naam van de boerderij of dorp waar ze woonden.

Bijvoorbeeld: Jan uit Milheeze werd Jan van Milheeze of Johanna, dochter van Jacob werd Johanna Jacobs.

Sommigen hebben ook een onzinnaam verzonnen zoals Geelhoed! Helaas kon je die achternaam niet meer veranderen! Niet alleen de namen werden bijgehouden in boeken maar ook wanneer je geboren bent, met wie je trouwde en wanneer je stierf. Dit soort boeken noemen wij de Burgerlijke stand. Deze boeken worden bewaard in het archief, daar kun je ze ook bekijken. Zo kun je misschien je familie achterhalen!

Als je geluk hebt dan kun je nog verder terug in de tijd. Namen van belangrijke mensen werden natuurlijk in oorkonden en andere geschriften als die van de rechtbank opgeschreven. Ook hield de kerk van haar gelovigen bij waar hij/zij geboren werd, wanneer het kind gedoopt werd, met wie je trouwde en wanneer je stierf.

En wat dacht je van onze ridder Hendrik? Hij heette van Bakel! Hij leefde in de middeleeuwen. Wat zou dat zeggen over Hendrik?

Stamboomonderzoek

Veel mensen zijn nieuwsgierig naar hun voorouders en gaan opzoek in oude boeken en geschriften. Dit noemen wij ook wel stamboomonderzoek. Je begint met gegevens van je opa en oma. Wanneer zijn zij geboren en hoe heetten hun vader en moeder? Misschien kun je opa en oma vragen of zij nog weten hoe hun opa en oma heetten? En zo ga je steeds verder terug in de tijd. Het is mogelijk om in het gemeentearchief onderzoek te doen.

Op internet kun je ook al veel vinden. Kijk maar eens op de volgende websites:

• gemeentearchiefgemert-bakel.nl
• bhic.nl
• rhc-eindhoven.nl
• genlias.nl
• wiewaswie.nl
• digitalestamboom.nl
• http://www.meertens.knaw.nl/nfb Hierop vind je informatie over de Nederlandse familienamenbank. Je kunt daarop o.a. lezen hoe vaak de familienaam voorkomt in een gemeente.

Activiteiten

• Een rondleiding in  het gemeentearchief. Wat zit er allemaal in de kluizen?
• Het gemeentearchief heeft een lesprogramma, Wie schrijft, die blijft. Kopieën van de oorkonden uit 714 en 721 zouden hiervoor gebruikt kunnen worden. Op www.donb.nl en www.gemeentearchiefgemert-bakel.nl staat meer informatie over het project.
• Samen met de ouders foto's/kopieën verzamelen van de familie en daarvan een eigen stamboom maken, bv.
  - Op papier invullen van kwartierstaten;
  - ruimtelijk, op karton als 'echte' boom met foto's aan de takken.
• Gasten uitnodigen van de Heemkundekring of gemeentearchief om samen te ontdekken of proberen te achterhalen, waar namen vandaan zouden kunnen komen. Ook leuk om ouders / opa's en oma's daarbij te betrekken.
• kijk op de site:
  http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_straten_in_Gemert-Bakel
  Daarop vind je een lijst met straatnamen met hun betekenis en of beschrijving daar waar die voorhanden is van de gemeente Gemert-Bakel.
  "Gemertseweg": weg van Gemert naar Bakel
  "Hendrikstraat": straat vernoemd naar Prins Hendrik der Nederlanden, zoon van Willem II.
  "Bakelsebrug": brug over de Bakelse Aa (deze weg ligt ook gedeeltelijk in Helmond).
  In bijlage 3 vind je een lijst en meer info over straatnamen in Bakel.