Draaiboek Bakel 1300

Inleiding

Bakel 1300

In 2014 vieren wij dat Bakel al “1300 jaar” bestaat. In 714 werd in een schenkingsoorkonde voor het eerst het dorp genoemd. In 721 werd het vervolgens nog een keer genoemd in een andere oorkonde. Dat is heel bijzonder. Uit archeologisch onderzoek weten wij dat Bakel al langer bestaat dan 714, er hebben al mensen in/en rond Bakel en Milheeze gewoond in de prehistorie. Maar daar is geen ‘schriftelijk’ bewijs van. Bakel moet in de achtste eeuw al een belangrijke plaats zijn geweest, anders zouden de toenmalige heersers niet naar Bakel zijn gekomen om daar een oorkonde te laten opstellen. Helaas weten we nog weinig van Bakel in die tijd.

Voor meer informatie zie bijlage 1: Algemene geschiedenis.

Ridder Hendrik van Bakel

Wat veel mensen niet weten is dat in Bakel een ridder heeft gewoond. Hij heette Hendrik van Bakel. Zijn naam komt namelijk een aantal keren voor in oude geschriften. Er is helaas niet veel over hem bekend. Het enige wat we weten is dat Ridder Hendrik van Bakel rond 1260 optreedt als leenman van Echternach voor de tienden van Bakel. Bovendien is hij voor diezelfde abdij meier van de hof te Deurne. Dit hield in dat hij namens het klooster een bepaald gebied beheerde en bijvoorbeeld ook de belasting inde. In 1271 deed hij afstand van zijn aanspraken op het ambt van meier ten gunste van de abdij van Echternach.

Huis

Mogelijk heeft hij in een versterkt huis op de Molenhof, een gehucht op de grens van Bakel en Deurne gewoond. Bij dit huis stond een watermolen die in 1340 was verdwenen.
In 2008 en 2009 hebben archeologen vele interessante sporen in Neerakker gevonden, waaronder een heel groot huis. Heeft Hendrik misschien daar gewoond?

Verbinding vroeger en nu

Ridder Hendrik is vooral voor kinderen een interessant figuur. Een ridder spreekt altijd tot de verbeelding en is een dankbaar onderwerp voor het ontplooien van allerlei activiteiten. Juist daarom is Ridder Hendrik uitermate geschikt als icoon voor dit project. Hij verbindt de middeleeuwen met de tijd van nu.

Draaiboek

In dit draaiboek worden aan de hand van een aantal thema's activiteiten en opdrachten gedaan die ingaan op de veelzijdige en interessante geschiedenis van Bakel.

Deze activiteiten vinden plaats in de projectmaand van beide basisscholen. Alle basisschoolleerlingen doen mee, ieder op haar of zijn niveau. De leerkracht bepaalt welke opdrachten en activiteiten de leerlingen doen. Dit draaiboek geeft enkel suggesties aan wat men binnen een bepaald thema kan doen.

De activiteiten zijn zeer divers, van uitstapjes tot knutselen en van het doen van onderzoek tot fotograferen. Ook wordt de hulp van familie, vrijwilligers, heemkundekring en gilde ingeschakeld. De leerlingen komen zo ook in aanraking met allerlei facetten van de Bakelse geschiedenis en maatschappij.

Educatiewerkgroep

Het project is tot stand gekomen door het enthousiasme en inzet van: 

• Mariska van Leuken (BS St. Willibrordus)
• Linda van Dijk (BS St. Willibrordus)
• Franka Vogels (OBS De Kleine Kapitein)
• Johan Goos (Bestuur Stichting Bakel 1300)
• Hans Goossens (Bestuur Stichting Bakel 1300)
• Vanessa Jolink (Gemeentearchief Gemert-Bakel)

Algemene informatie

Kaders en kerndoelen

Brede bedoelingen:

• De kinderen kennis laten maken met Bakel in vroegere tijden.
• Kinderen vergelijkingen laten maken met het onderwijs van vroeger en nu.
• De geschiedenis van Bakel ten opzichte van de geschiedenis van  Nederland.
• Zoveel mogelijk kennis laten maken met de 'ins' en 'outs' van Bakel en de geschiedenis daarvan.

Kerndoelen

Groep 1 - 2 - 3 - 4

Kerndoel 38: Gebruiken/leefgewoonten: Feestdagen                

Kerndoel 45: Techniek: Het maken van constructies die betrekking hebben op Bakel: brandweerauto (vroeger en nu), vervoermiddel (vroeger en nu).

Kerndoel 47: Ruimte: Landschappen en wonen: inrichten van een huis. De functie van een kerk, school en andere gebouwen in Bakel en de verschillen met vroeger duidelijk maken. Het uitoefenen van verschillende beroepen en koppelen aan Bakel.
Soorten verkeer en vergelijken met verkeer van vroeger.

Kerndoel 51: Tijd:
Tijdsbegrippen: nu, straks, vroeger, eergisteren etc.
Informatie over nu en verleden: verhalen van oudere mensen en prentenboekenverhalen over vroeger.
Huizen, kerken en oude gebouwen in de buurt van de school.
Voorwerpen die vroeger gebruikt werden.
Namen van gebouwen en straten en scholen en de geschiedenis daarvan.

Groep 5 - 6 - 7 - 8

Kerndoelen zoals bovenstaand met uitbreiding:

Kerndoel 36: Staatsinrichting en de rol van de burger: 
Hoe is onze samenleving georganiseerd, plaatselijk en landelijk?
Besturen van een dorp/dorpen en het besturen van een land. Het maken van regels en wetten (het gemeentelijk bestuur - de politie).

Kerndoel 38: De kinderen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen: 
Ze leren ook respectvol omgaan met verschillen in opvattingen van mensen.
De centrale plaats van de kerk.

Kerndoel 45: Techniek: constructies bedenken en uitvoeren: 
De kinderen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren.

Kerndoel 47: Grondsoorten en landschappen van Nederland en het plaatje van Bakel hierin: 
Wonen en lezen van plattegronden. Vergelijken met oude kaarten en het nu.
Bestuur van Bakel vroeger en nu: naam van de gemeente, aantal inwoners en de opbouw tekenen in grafieken, uitbreiding van voorzieningen.

Kerndoel 49: Bevolking en middelen van bestaan, vroeger en nu: 
Weer en klimaat van Nederland.

Kerndoel 50: De kinderen leren omgaan met kaart en atlas. 

Kerndoel 52: De kinderen leren kenmerkende aspecten van de tijdvakken: 
Deze tijdvakken hebben dan betrekking op de geschiedenis van Bakel.

Kerndoel 53: De kinderen leren over belangrijke historische personen en gebeurtenissen: 
Kennis over Willibrord (658 – 739) (Willibrorduskerk – Willibrordusschool) en deze persoon plaatsen in het kader van een tijdsbalk.

Uitvoering

Door de educatiewerkgroep zijn een aantal thema’s benoemd waaronder activiteiten en benodigdheden zijn vermeld.
Per thema kan de docent een activiteit of activiteiten kiezen waarmee hij/zij met haar klas aan de slag gaat, toegespitst op het niveau van de leerlingen. Alle kinderen, dus ook de kleuters, gaan hiermee aan de slag!