Waar woon jij? “In de straot” of “An de straot”?
De voormalige gemeente Bakel en Milheeze stond bekend als een Brabantse gemeente met ontzettend véél gehuchten, mogelijk zelfs de gemeente met de meeste gehuchten.
Bankert, Hoeven, Hutten, Hutjesven, Hekker, Berke, Schutsboom, Weibos, Vlinkert, Hoberg, Overschot, Hilakker, Kawei, Schouw Molenhof, Bakelse Brug, Ravensgat, Mathijseind, Nuijeneind, Vlinkert, Geneneind, ’t Zand, Esp, Neerstraat, Ravensgat, Voorste Grotel, Achterste Grotel, Scheepstal, Dierdonk, Kruisschot, Rijpelberg, Benthem, Besterd, Straapven en Brouwhuis.
In 1968 is middels een gemeentelijke herindeling een groot deel van het oude Bakelse grondgebied overgedragen aan de gemeente Helmond. Een herindeling die zo ongeveer 50 jaar tijd in beslag heeft genomen voordat deze effectief werd doorgevoerd.
Al die gehuchten vormden een keten door het landschap. Dit werd gezien als een veilige verbinding voor het reizen door het dunbevolkte, uitgestrekte gebied, zo net tegen de randen van de Peel.
Bakel en Milheeze waren niet veel groter dan de gehuchten in de omgeving. Bakel-centrum telde ongeveer 22 woningen, Milheeze nog wat minder. Maar bijvoorbeeld Berke, Overschot en Mathijseind hadden ongeveer 20 woningen. Die waren dus net zo groot als Bakel en of Milheeze.
Toch was er een verschil voor de inwoners van Bakel of Milheeze, en dat had betrekking op de vraag: “Waar woon jij?”
De man of vrouw uit Milheeze zei dan dat hij of zij “An de stroat” woonde, maar de man of vrouw uit Bakel zei dan dat hij of zij “In de stroat” woonde.
Natuurlijk is er een reden voor die verschillende manier om de woonstee aan te duiden. Die reden is dan ook duidelijk te zien op oude landkaarten. Zie onderstaande kaarten van 1896/1900.
In Milheeze woonde men an de Straot
In Bakel woonde men in de Stroat.
Tja, de schrijftaal wordt blijkbaar soms ingehaald door de spreektaal… Zien we namelijk in oude documenten zoals hoofdgeldregisters, verpondingen en dingrollen vaak staan dat men in Milheeze in de straat woonde, later is in het dialect toch heel vaak voor Bakel de aanduiding “in de straat” en voor Milheeze de omschrijving “aan de straat” van toepassing.
En daar is weer niet iederéén het mee eens. Kortom, de waarheid ligt in het midden… In het midden van de straat.