Bakel
Tot 1819 was de officiële naam “ Gemeente Bakel ”.
Na 1819 werd het Bakel c.a., de gemeente Bakel en Milheeze.
Aarle- Rixtelseweg
De Aarle-Rixtelseweg loopt vanuit de Benthem tot de boterverkoper Verbakel op de Aarlense-Heikant. Hier op de grens met Aarle Rixtel stond tot 1800 een grote witte hoeve. Eeuwenlang was het een twistpunt of de hoeve gemeente Bakel of Aarle Rixtel was. Aan het begin van de Aarle Rixtelseweg, achter de Buijtencamp is de akkercomplex Hindsche Kamp. Na de kruising met het Nuijeneind en Mathijseind veranderde na de samenvoeging van 1996 de naam aan de rechterkant van de weg in Beemd, afkomstig van de Bakelse Beemden. De linkerkant werd na 1967 Helmond en kreeg de naam Heikantseweg. De weg naar Aarle Rixtel werd in 1965 verhard. De Aarle-Rixtelseweg werd voor 1945 Aarleschedijk genoemd en kende voor 1945 geen bewoning. Na de Buytencamp zijn aan de rechterkant twee zijpaden (zandwegen) die op het Nuijeneind uitkomen. De eerste pad liep naar een kruising van kerkwegen, Deze kruising was het originele Hoekendaal. Tot de ruilverkaveling waren hier enkele holle wegen, zelfs de kruising lag in een gat. De tweede zandpand was de 1e Akkerweg, ook die kwam op het Nuijeneind uit. De akkers aan de linkerkant van deze weg waren de Verloren Kost, landerijen die vroeger aan armen verhuurd werden.
RB 22-10-2008.
Achter de Molen. De zandweg bij de molen komt uit op de Gemertseweg, Helmondsestraat of het Hoekendaal. In 1960 werd door de Raad besloten dat deze weg Molenzicht zou gaan heten. In de zelfde raadsvergadering werd echter besloten om de weg Helmondsestraat naar de molen de naam Gildestraat te gaan noemen. Beide namen zijn later ongedaan gemaakt. Tot de jaren 60 werd de molen tweemaal per jaar gebruikt op de dinsdag van Bakel kermis en op de teerdag van St. Willibrordus, om op de vogel te schieten (koningsschieten). De houten vogel werd op de hoogste stand aan de molenwieken vastgebonden.
De St. Willibrordusmolen is hier omstreeks 1700 komen staan. Voor 1700 stond de windmolen bij de kerk op de hoogte van de dokterspraktijk. De molen werd door brand verwoest. Bij het wederopbouwen werd de plaats bij de kerk verlaten, dit vanwege de slechte molenbiotoop. De molen die eerst een bergmolen was werd in 1752 herbouwd als standaardmolen, maar stond eerst aan de overkant van de weg waar nog de poeren (voetsteunen / fundering) te zien zijn. Het verplaatsen in 1893 door molenaar Adriaans was nodig omdat de molen te laag in een gat was komen staan. De grond in de omgeving van de molen werden tot 1930 Molenakker genoemd.
Na 1930 werd de naam Molenakkers voor de verbindingsstraat tussen de Dorpsstraat en de Schoolstraat gebruikt, daar had Manders een paardentredmolen staan.
Rondom de molen was de grond van slechte kwaliteit, die maar zelden voor landbouw gebruikt werd. In de jaren na 1700-1850 (kleine ijstijd) werd zowel de grond van het bos van Hoekendaal, als de grond bij de molen met ruim een meter stuifzand overvlogen. Onder het stuifzand zat goede landbouwgrond.
Oud gemeente secretaris Klerxs heeft hier enkele jaren een hoenderfarm gehad.
De weg Achter de Molen is tot de dag van vandaag een zandpand gebleven.
Achter de molen zijn opgravingen gedaan waarbij sporen van bewoners werden aangetroffen uit de tijd van Willibrordus. Volgens de gemeentekaart van 1943 was de andere kant van de Helmondsestraat (nu Molenweg en De Bremmen) ook de Molenakkers.
Zelfs de Nieuwe Uitleg had in 1943 enkele jaren de naam Molenakkers.
RB 22-10-2008
Akkerroosstraat. (Rosa Arvensis).
Een van de rozenstraten van de dorpsuitbreidingen Bakel achter de Nieuwe Uitleg uit de jaren 1975. RB. 29-1-1973.
Auerschootseweg.
Auwerschoot is een stukje straat tussen de Schoolstraat en het Overschot.
Jan Cornelissen, die jarenlang op het gemeentehuis werkte als ambtenaar en gemeentesecretaris, was de man in de gemeente die alle straatnamen bedacht. Hij meende dat de oude kern van Bakel hier geweest moest zijn, waar ook de kerk uit de tijd van Willibrordus 721 moet hebben gestaan, daarom noemde hij dit “de Oude schoot van Bakel”. Hij was er van overtuigd dat Overschot afkomstig was van ouwe-schoot.
De Auerschootseweg was voor 1948 Deurenscheweg, deze begon bij de zuivelfabriek (nu Boerenbond) tot de eerste bocht, bij het begin van het Overschot en rechts de Hilakker. R.B. 3-5-1948
R.B. 22-10-2008
Bakelsebrug.
Aan de Bakelse Brugge 1425, Aan de Brug 1732, De straat en de gehuchtnaam bij de brug over de Bakelse Aa komen we al zeer vroeg tegen. De naam Bakelse Brug is even oud als de naam Bakel. In 1418 stond er een hoeve bij de Brug. In 1423 had Hendrick Mathijssoen een hoeve bij de Bakelse Brugge. De Bakelse Brug was een deel van de weg Helmond / Binderen, over de Aa richting Bakel en de Peel. De beemden bij de Bakelse Brug waren belangrijk vanwege de goede hooilanden die daar waren. De Heren van Helmond hadden daar o.a. hun hooibeemden (Herenbeemd). Ook de abdij van Binderen (Nonnenbeemd) Stokbeemd, Brugbeemd. De weg Helmond-Bakel liep voor 1700 via Dierdonk en kwam uit bij de Loeffen aan de Bakelse Brug (1380-1700 afgebrand), nu gezien was dat tussen het Muizenhol en de Bakelse Brug. Deze Loeffen hoeve was een van de grootste boerderijen die in Bakel gestaan heeft. Gebouwd door Jan van Loeffen. In 1400 woonde er de fam. van der Schaut, daarna zijn zoon Gerrit van Amstel.
Om over de Aa te komen werden op verschillende plaatsen waterstappen gebruikt. In 1803 had Joost van Leijenburg een hooiland naast de Waterstap. In 1840 werd een nieuwe houten brug over de Aa gebouwd, ongeveer op de plaats waar de Bakelse brug nu is. Buiten het Loeffen en de hoeve aan de brug stond er nog een grote hoeve Schijmmelberg bij de 2 gersten kempkens. Op de hoek Bakelse Brug/Ravensgat stond een cafeetje. Aan de overkant van de weg, hoek Mathijseind, was een herberg.
De naam Aa komt uit het Latijn Aqua.
RB22-10- 2008
Beatrixstraat.
Beatrix is de oudste dochter van koningin Juliana en prins Bernhard. Beatrix is vanaf 1980koningin der Nederlanden.
Zoals in de meeste gemeentes kregen ook de Oranjes in Bakel een straatnaam zoals; Willemstraat, Emmastraat, Julianastraat, Wilhelminastraat, Hendrikstraat, Irenestraat, Marijkestraat en Bernhardstraat. Plus de Nassaustraat en de Oranjestraat. Bij de planning van de Oranjebuurt op 17-11-1960 zou de Beatrixstraat een verbindingsweg zijn tussen de Emmastraat en de Wilhelminastraat, de weg naar het voetbalveld die daar toen was. De bouwplannen werden gewijzigd.
RB 22-10- 2008
Beekakker,
Zijstraat van de Auerschootseweg en het Overschot (sporthal en industrieterrein).
In de omgeving van het Overschot stroomde een beek waarvan de omgeving 'Aan de Beekakkers' werden genoemd. Deze beek kwam vanuit de Leemskuilen die het water van de Leemskuilen (van oorsprong een niervormig ven), afkomstig van de Peelrandbreuk, die via de Overschotseloop richting Neerakker, Besterd, Mathijseind, in de Aa afvoerden. Toen het boterfabriek in 1910 vanuit de Helmondsestraat aan de Deurenscheweg was gekomen werd voor het fabriekswater een waterput geslagen om de boter te koelen en de melkkruiken te kunnen spoelen. Om het overtollige water te kunnen afvoeren werd er vanuit de beek op de Beekakker een omleiding gegraven: “De fabrieksloop” Deze aftakking kwam tussen de Neerakker en de Oude Straat weer in de Overschotseloop, ongeveer waar ook de loop van de Hooi Eeuwsels in kwam.
RB 22-10-2008
Beekse Peeldijk.
Beek en Donk legden in 1810 een rechte weg aan van Beek via Grotel tot de de Kivitsbraak in Bakel. Deze weg was bedoeld voor het afvoeren van turf uit de Peel.
Toen Beek en Donk een aanvraag deed voor deze weg stemde Bakel hiermee in zonder verder veel moeilijkheden. Dit was tegen het zere been van Gemert. Gemert vroeg al eeuwen om de weg Gemert over het Beestenveld naar de Hazenhut op hun kosten te mogen verbeteren, om meer handel te kunnen drijven met Venraij. Bakel heeft hier pas in 1864 toestemming voor gegeven. Langs de Peeldijk heeft een smalspoorlijn gelegen, aangelegd voor het vervoer van bouwmaterialen voor de aanleg voor de verharding van de weg Deurne–Oploo in 1921.
RB. 17-11-1980
Beemd.
De weg tussen Nuijeneind en de grens van Aarle Rixtel werd na de annexatie van 1996 veranderd van Aarle-Rixtelseweg in de Beemd, omdat de linkerkant van de weg Gemeente Helmond werd. De naam Beemd is afkomstig van hooiland in de Bakelsebeemden, die tussen de Bakelse Brug en Scheepstal lagen zoals Esseldonk. Aan de rechterkant van deze weg had de gemeente Aarle Rixtel 450 Ha van Bakel gekocht. Aarle Rixtel heeft het hele gebied verkocht aan Braks. De weg naar Aarle Rixtel werd omstreeks 1960 verhard. Bij de visvijver maakt de weg een rare bocht omdat er zandheuvels lagen waar van oudsher omheen gegaan werd. De visvijver is ontstaan omdat het zand nodig was voor de aanleg van de snelweg Helmond-Eindhoven.
RB 22-10- 2008
Benthem.
Aan den Benthem, 1732 Den Bentem, 1832 De Benthem. Een zeer oud gehucht, dat al in 1400 bekend was. De Benthem en Besterd, waarvan de huizen vroeger zowat tegen elkaar lagen, werden voorheen 't Gehucht genoemd. Ook de naam Hoogeind werd voor deze omgeving regelmatig gebruikt. Vroeger liep de kerkweg van de Schouw, de Oudestraat en Hilakker recht naar de Benthem, richting Bakelse kerk. Er was nog een weg vanaf de Oudestraat die richting kerk ging, dat was de Lijkweg. Deze weg werd uitsluitend gebruikt bij begrafenissen. De Lijkweg en het Hagelkruis lagen bij elkaar. Vertelt wordt dat de naam Benthem afkomstig was van een familietak van Benteijm, een plaats bij Oldenzaal, de Duitse grens over. Van Bentheim was familie van Jan van Berlaer, Heer van Helmond. Omgeving Benthem (Gehucht) en het Geneneind is de plek waarvan we vermoeden dat de eerste Bakelse kerk uit 721 gestaan moet hebben. Recht tegenover tankstation Thijs was een plaetse waar in de dertiger jaren van de vorige eeuw twee huizen op gezet zijn. Achter de huizen was een wegje dat aansloot op de Buijtencamp (Helmondseweg naar de Neerstraat) Een plaetse is een driehoekig veld waar vee op verzameld werd om te overnachten.
RB 22-10- 2008
Bergroostraat.
(Rosa Glauca) Rozenstraten. De Oudestraat en de Dakworm komen op de Bergroosstraat uit. RB 29-1-1973
Bergstraat.
Verbindingstraat tussen de Helmondseweg en de Nieuwe Uitleg. De huizen die er staan zijn een ontwerp van gemeente opzichter Vaes z.g. “Vaeswoningen” gebouwd rond 1952-1953.
De 10 woningen die er gebouwd werden waren voor gemeente-huurwoning bedoeld. Door laksheid en de besluitenloosheid van de gemeente waren de bouwvergunningen verlopen, ze werden alsnog gebouwd maar toen voor particulieren.
Tot 1960 was de Bergstraat een onverharde zandweg met een fietspad van kolensintels die wat afliep van de Helmondsestraat richting de Nieuwe Uitleg, zodat daar na een flinke regenbui de boel blank kwam staan. Toen deze huizen gebouwd werden stonden de woningen midden tussen de zandheuvels en wildbegroeting zoals brem. De straat achter de Bergstraat kreeg daarom de naam De Bremmen.
RB22-10-2008
Berkengraaf, (Soersel)
Woordspeling tussen de grondeigenaar Van den Berk en de sloot die daar loopt (sloot is een graaf). De oorspronkelijke Berkgraaf is een brede sloot die het water vanuit de Berken via de Greef loost op de Esperloop
RB. 2-6-2006
Bernhardstraat.
Bernhard van Lipper-Biesterfeld. Prins, man/echtgenoot van Koningin Juliana 1911-2004. Deze straat werd op 17-11-1960 door B en W van Bakel en Milheeze vastgesteld, maar er bleek geen ondertekende raadsbesluit van deze benoeming te wezen. Dit was het geval met de hele Koninklijke buurt, dit gebeurde pas op 22 oktober 2008.
RB 22-10- 2008
Besterd,
Aan den Besterdijck 1652, Besterde 1732. De verklaring van de naam Besterd is; “beste-aarde”, of kwalitatief goede grond. (Zie ook Benthem). De Besterd was met de Benthem een gedeelte van het Hoogeind. De wegen van zowel de Besterd als de Rootvlaas kwamen samen met het Ravensgat op hetzelfde punt uit op de Oudestraat.
RB 22-10- 2008
Bolle Akkers.
Industrieterrein tussen de Hilakker en Hollevoort aan het Overschot.
Bolle-, Bult- of Esakkers zijn door plaggenbemesting hoger gelegen en bolvormige akkers met een dik esdek. Bolle akkers zijn oude akkers die archeologisch zeer belangrijk en beschermd zijn omdat ze zeer veel informatie kunnen verschaften aan grondsporen. Op bolle akkers willen nogal eens woonresten en scherven liggen uit de tijd 1100–1300 toen mensen op de bolle akkers woonden. Langs de Bolle Akker loopt de Overschotseloop en de loop vanuit de Hooieeuwsels.
29-4-2011
Boothuizen. Straatnaam in de nieuwe wijk Neerakker. Boothuizen of bootwoningen zijn woningen uit de volle Middeleeuwen (1000 -1200 na Christus). Het zijn woningen met gebogen wanden. Bij opgravingen op de Neerakker zijn deze sporen van boothuizen terug gevonden. Duidelijk kond je het gekleurde paalgatenpatroon zien in de vorm van een boot. Boothuizen zijn ook aangetroffen bij het archeologische onderzoek Achter de Molen. Alleen zijn de sporen van huizen Achter de Molen van voor het jaar 1000, op de Neerakker van na 1000.
RB. 19-1-2010
Boterbloemstraat. (Ranunculus)
Een straat achter de Nieuwe Uitleg, het verlengde van de Wilgenroosstraat.
RB. 25-1-1965
Bottelroosstraat. (Rosa Rugora)
Rozenstraten.
RB. 29-1- 1973
Burgemeester Diepstratenlaan.
A.A Diepstraten. Burgemeester van Bakel en Milheeze van 1967–1969. In 1969 is Diepstraten op het station van Utrecht plotseling overleden. Diepstraten was de opvolger van burgemeester Muijser. In de 3,5 jaar dat Diepstraten burgemeester van Bakel en Milheeze was had hij meer tot stand gebracht dan zijn voorganger in 15 jaren. Aan het begin van de Diepstratenlaan, voor het Hagelkruis, is nog een klein stukje van de oude Lijkweg te zien.
RB 29-1-1973
Dakworm.
Verbindingsstraat tussen de Bergroosstraat en de Oudestraat. Verteld werd dat de naam Dakworm meer gezien moet worden als een scheldnaam of pestnaam voor een boerderij dan een straatnaam. Er stond hier vroeger een boerderij waarvan werd gezegd dat het dak lange tijd half ingestort lag vanwege de boktor. Boktor en houtwormen waren moeilijk te bestrijden ongedierte. Op de Dakworm stonden twee boerderijen. In een van de huizen woonde Miet d’n Truur (Miet van de Ven- van Berlo).
Dakworm werd ook Molenakkerscheweg genoemd die op de Kortestraat uitkwam, van daaruit kon richting dorp of molen gegaan worden.
RB 22-10- 2008
Damastroosstraat.(Rosa Damacena)
Woonwijk achter de Burg. Diepstratenlaan. Het is een klein verbindingsstraatje tussen de Heggeroosstraat en Klimroosstraat.
RB. 27-1-1973
De Brakken, 1e Zijstraat (links) van de Hendrikstraat, gezien vanaf de Dorpsstraat. De brandweer heeft hier zijn kazerne. Tijdens de Mobilisatie 1939-1940 hebben hier voor de huisvesting van Nederlandse militaire houten barakken gestaan. Voor de protestante militaire werd van De Rips, bij de Jan Berendweg, een houten barak gehaald die op de Dorpsstraat, tegenover de Hendrikstraat werd geplaatst en als kapel dienden. Later werd de kapel op het Ven gezet als woning voor de familie Maas. De naam Brakken komen we voor het eerst tegen in het Bakelse parochiebestand van1870, dit voor de woonhuizen die tussen de Dorpsstraat, de Viltstraat en de Molenakkers stonden. Verschillende van dee huizen waren zo min dat er geen belasting over betaald hoefde te worden. In verschillende huisje, met hooguit twee vertrekjes, woonde twee tot drie gezinnen. Het laatste huis (nu Sigmans) was een toren-vormig gebouwtje, eigendom van de armen, dat bij epidemieën dienst deed als ziekenzaal, of als woning voor de vroedvrouw.
RB 22-10- 2008.
De Bremmen. (Cytisus scoparius. Familie van de vlinderbloem)
Straat / plein tussen de Bergstraat en de Molenweg. Het was, voordat er huizen kwamen te staan, een terrein met allerlei soorten struiken waarvan de meeste brem waren.
RB. 23-8-1973
De Buunder.
Verbindingsstraat tussen de Hooge Braak en de Vlomanshof. Buunder of Bunder is een akkernaam en een oude grondoppervlakte maat. Voor 1816 was een bunder 6 lopense, 2 vierkante roede en 37 voet. In 1816 werd een bunder gelijkgesteld aan een hectare. In 1937 werd de bunder als oppervlaktemaat afgeschaft.
Als akkernaam komt de Bunder met regelmaat voor zoals; Bundertjes, Twee Buunders enz.
RB. 20-9-1993
De Buytencamp..
Een bosweg die bebouwd is met villa’s, gelegen tussen de Gemertseweg en de Aarle-Rixtelseweg. Deze onverharde weg is een gedeelte van de wijk het Hoekendaal.
Tot 1945 had deze weg de naam; Helmondsedijk naar de Neerstraat. Een buitencamp is een akker of veld met een verhoogde houtwal er omheen, gelegen in een gebied dat niet ontgonnen iss. De houtwal was nodig om het vliegzand tegen te houden.
RB 22-10- 2008
Clausplein.
Plein achter de kerk en de dokterspraktijk aan de Bernhardstraat. Claus von Amsberg 1926-2002, Prins en echtgenoot van koningin Beatrix.
RB. 24-5-2005
De Helling. Zijstraat van de Beekakker bij de Sporthal. Helling is een golvend, heuvelachtig of hobbelig terrein dat afloopt. De oorspronkelijke Helling is een bolle-akkercomplex die in 1832 aangegeven stond als het gebied tussen Overschot, de Oudestraat, Hagelkruis en de Dakworm (waar nu de rozenstraten zijn). De plaats van de straatnaam nu is nooit een helling geweest. Straatnaamgevers gaven deze straat de naam op advies van de streekarchivaris. Op de gemeentekaart van 1943 werd deze plaats samen met de Hilt als Molenakkers beschreven.
RB 17-11-1980
De Hilt.
Wijk achter de Molenakkers, verbindingsweg van de Rakkert naar de Hooge Braak.
De oorsprong van Hil of Hul is van heuvel, helling, verhoging op de heide dat afliep. Hil kan ook een perceelsnaam zijn van Helena. De Hil was in Bakel in 1832 een gedeelte van de bollen akkercomplex Helling, omgeving van het Hagelkruis. Zie de Helling.
RB 22-10-2008
De Wilbertdries.
Zijstraat van de Kerksedriessen. Straat naar het bejaardenhuis Wilbersdries, Wilbert komt van Willibrord. Willibrordus is patroonheilige van Bakel.
RB.29-10-1973
Dokter Veegerpad,
Voetpad tussen de Bernhardstraat en de Wilbertsdries.
Huisarts Hein Veeger gemeentearts 1948–1989.
Dr. Veeger had zijn praktijk tot 1960 in het oude postkantoor aan de Schoolstraat. Na 1960 verhuisde hij naar de Gemertseweg en had daar een praktijkruimte met apotheek. Na zijn pensionering verhuisde de praktijk naar de Bernhardstraat. Er was een splitsing tussen dokterspraktijk en apotheek. De apotheek werd gevestigd in de Dorpsstraat naast het kerkepad.
RB 22-10- 2008
Dorpsstraat,
Aende Kerck 1651, Kerck Eijnd 1732, Dorp Bakel 1832. Hoofdweg door het dorp.
Op 3 mei 1948 veranderde de naam Kerkeind in Dorpsstraat, te beginnen van de pastorie tot Sigmans (Hendrikstraat). Vermeld stond dat de straatnaamborden van deze straat in 1948 tegen de woning van Van der Eijnden en café Swinkels vast gemaakt waren. Van de politie, Van Denderen en Van Uden, moest de straatnaam op een paal komen staan.
Aan het begin van de Dorpsstraat staat de pastorie uit 1765. Achter de pastorie is een zeer oud huisje, het zomerhuisje, eerst van de pastoor, na 1645 van de dominee. Op de ramen waren gordijnen geschilderd met een rand van Brussels kant. Het huisje heeft nu nog een dubbele waterpomp. Tussen de pastorie en de Gouden Leeuw stonden 3 kleine huisjes, gesloopt in 1968. De Gouden Leeuw, die op de hoek Dorpsstraat/kerkplein staat, is een vervanging van de eeuwen oude herberg van begin 1600. De Gouden Leeuw had tot begin 1700 een eigen bierbrouwerij. De Gouden Leeuw werd in 1974 gesloopt omdat het plaats moest maken voor de dorpsvernieuwing. Sjoke van Tiel (getrouwd met Harry Swinkels) was de laatste eigenaresse. Het gemeentehuis dat in 1880 gebouwd werd stond in de tuin van de Gouden Leeuw. De kelder van het gemeentehuis was tevens opslag van de herberg. Achter de Gouden Leeuw was een herberg met als uitbater de plaatselijke Dominee. Naast de kerk heeft een klooster met scholen gestaan en het oudemannenhuis St. Franciscus. Tussen het bejaardenhuis en de Julianastraat was een meisjesschool, later peuterspeelzaal en jongerencentrum Fuse. In de boerderij die voor de meisjesschool werd afgebroken, was ook een brouwerij met herberg. In deze herberg hebben de zusters gewoond voordat het klooster klaar was. De hele omgeving tussen de kerk en de Julianastraat is tussen 1700 en 1800 tot drie keer totaal afgebrand. In de Dorpsstraat (Kerkeind) stonden tot 1900 zes herbergen waarvan er drie zelf hun bier brouwden. De Zwaan (Swaen) aan de overkant van het klooster is een herberg die we al kennen van voor 1600. Het was toen een herberg met een bierbrouwerij met een brouwerstraat aan de Vilt. Voor de brandewijn die hier gestookt werd had de Swaen een eigen surrogaatbranderij (suikerbranderij) en een distilleerderij. Langs de Vilt was tot 1880 de schutskooi waar loslopend vee werd vast gehouden.
Op het eind van de Dorpsstraat (Milheescheweg, nu Sigmans) stond een ziekenzaal die in tijden van epidemieën gebruikt werd. Waren er geen ziektes werd het gebouw door de vroedvrouw of door armen bewoond. Het gebouw had de vorm van een torentje.
RB 22-10-2008.
Duinroosstraat. (Hippoptea)
Rozenbuurt.
RB. 29-1-1973
Emmastraat.
Koningin Emma 1858–1934, getrouwd met Willem III. Emma was regente van 1890-1898. Straat tussen de Julianastraat en de Hendrikstraat
RB 22-10- 2008
Esp,
Op Esp 1651, Zijstraat van de Neerstraat. Esp is een boomsoort uit de wilgenfamilie, gewoonlijk beschreven als Ratelpopulier (Populus Tremula) Deze boomsoort staat op vochtige grond. Esp is zowel gehucht als straat die al voor 1400 bekend is.
Op Esp stonden na 1700 3 tot 5 grote hoeven waarvan de Commandeurshoeve de bekendste is. De Commandeur van Gemert had op Esp zijn eendenjachtgebied op de Hooge Aarle en het Witven. Esp is een tamelijk nat gebied. Tussen het Geneneind en Esp loopt de Esperloop. Deze loop werd in 1666 als Belckmortel beschreven. Later de Geneneindscheloop en Esperloop. Esp, moet niet verward worden met Espe of Espedonck, een oude hoeve en bekendste hoeve van het Overschot. Dat dezelfde naam op meerdere plaatsen voorkwam was niet abnormaal. Ven Op de Hoeve was de Muggenheuvel, in Bakel was dat het Kerkplein. De Kievitsbraak was op de Bankert en de Kivitsbraak was op de Neerstraat. Het Kerkeind in Milheeze was de Straat en In de Straat was de Oude Straat in Bakel. Laren was richting Klef en de Laar was aan de Schutsboom. Op Esp (de weg bij Van den Heuvel en Joosten) liep een voetpad gedeeltelijk langs de Esperloop en kwam op het Geneneind bij Swinkels uit (hier is nog een gedeelte van deze pad. Dit pad was de Karrekamp). Het was het kerkepad van Esp. Op dit kerkpad sloot bij Esp ook het voetpad aan die van de Kivietsbraak kwam. Bij Esp begint het Witven. In 1943 had deze weg de naam Espschepeelweg.
RB 22-10-2008
Gemertseweg.
Gedeelte van de weg naar Gemert die vanaf de Pastorie, hoek Dorpsstraat –Helmondsestraat, begint tot de aftakking met het Nuijeneind, van daar gaat de weg Neerstraat heten. Vanaf de kerk, Kerksedriesse was een oudere weg naar Gemert, die in 1943 de naam had “Door de Geeneneindse Klamp”. Het eind van deze weg was Door de Haazenkamp. Vanuit Milheeze, over de Krijtenberg liep er een weg richting Gemert en de Bevertweg (bedevaart) naar Handel. 3-5-1960.
RB 22-10- 2008
Geneneind,
Stybraken 1400. Geenyend, 1450, Geneijnd 1651,Geenen Eijnd 1732,Geeneneind 1832,Geen-eind, doorlopenweg. Genen kan ook de andere kant betekenen (an ginne kant, aan de overkant) Dat Geneneind iets met gemeint (gemeente, gemeenschappelijk, onverdeeld grond) te maken heeft zoals sommigen beweren geloven we niet zo. Geneneind is een oud gehucht. Vermoed wordt dat hier de Bakelse kerk gestaan heeft uit de tijd van Willibrordus. Er komen op het Geneneind verschillende toponymen voor die met de kerk of een altaar uit de Bakelse kerk te maken hebben zoals; Kerkweg, De Oude Pastorie, St. Antoniusveld. Op het Geneneind waren de Karrecamp, Hoge en Lage Crabben en de Meere (een laagte dat ooit de grote had van een ven). Tot de ruilverkaveling waren hier streepvelden (streepvelden zijn oude ontginningen die terug gaan tot in de middeleeuwen). Op het Geneneind loopt de Esperloop. De Peelrandbreuk was hier tot de ruilverkaveling te zien. Er zijn op het Geneneind nog verschillende oude kerkpaden. Waar onder een holle weg. Op het Geneneind zijn verschillende sportvelden en een sporthal.
De naam Stybraken in 1400 heeft op een of andere manier te maken met de eigenaar. In die tijd was dat Stybraken, alias Hoefnaegels.
RB 22-10-2008
Gildepad.
De pad achter de kerk kreeg in de jaren 90 de naam Gildepad. Voor 1980 was het Achter de Kerk of Voetpad langs de Oude School en het kerkhof. Aan het gildepad staat de enige Brabantse schoolboerderij. De meesterswoning werd de woning voor de koster, nu Heemkamer. De oude klaslokalen zijn in gebruik door Harmonie Musis Sacrum en St.Willibrordus gilde. Om het kerkhof staat een muur uit 1838. Op deze muur zit een varensoort die alleen in Limburg bij Maastricht voorkomt. Voor het bouwen van de kerkhofmuur in 1838 werd kalk gekocht dat afkomstig was van Maastricht. Aan het Gildepad stonden dikke beukenbomen die er omstreeks 1800 als kerkhof afscheiding zijn neergezet. Toen er een muur om het kerkhof kwam schoot de beukenhaag uit tot kolossale beukenbomen. Jammer dat deze het begaven bij de droogte van 1976.
RB 7-5-1996
Groenveld.
Groenveld is een akkernaam RB. 20-9-1993
Grotel.
Op Grotel, 1652, Grootel 1732, Grotel bestond uit drie delen; het Voorste Grotel (nu achteraan op de Speurgt), Grotel en het gedeelte tegen de grens met Aarle Rixtel/Biezen was het Achterste Grotel. De commandeur van Gemert had een hoeve op Voorste Grotel (nu Spreurgt). Recht tegenover de Commandeurs hoeve stond het Hospitaal van de armen van Helmond (armen hoeven) wat de naam Op den Hoeck had. Vermoed wordt dat op Grotel ooit een kerk gestaan heeft van de Duitse Orde. Dit vermoeden komt omdat er enkele toponiemen op Grotel waren waar het woord kerk in voorkwam, die in 1600 veranderde in de naam van de eigenaar Ruijter (Grote en Cleijne Ruijter). Op de Achterste Grotel woonde een weduwe waarvan verteld werd dat haar man de huwelijksnacht niet had overleefd. De vrouw kreeg al meteen de bijnaam van Mannenmoordenaar. Ze heeft de roddels zo aangetrokken dat ze nauwelijks van huis durfde te gaan. Doordat niemand op haar erf mocht komen werd er geen onderhoud aan haar huis gepleegd. Het huis zakte in en ze is nadien in een caravan gaan wonen. Zowel Aarle Rixtel als Gemert heeft lang geprobeerd om Grotel te annexeren, Aarle had met de Wolfputten al succes gehad. Eerder was de Asdonk al naar Aarle gegaan. Maar Grotel bleef bij Bakel, ook omdat de mensen niet naar een andere gemeente wilden. Grotel is een prachtig natuur gebied met bossen en open beemden, er zijn verschillende wandelpaden.
RB 22-10-2008.
Grotelseheide.
Zijweg van de Beemd (Aarle-Rixtelseweg) Zie Grotel en de Speurgt. Vanaf Nuijeneind loopt er een weg over de oude Grotelseheide naar Grotel, na 1900 bewoond.
RB 22-10- 2008
Hagelkruis.
Hagelcruijs 1652. 1e zijweg van de Diepstratenlaan, en het verlengde van de Nieuwe Uitleg. Hagelkruis is een veldkruis langs kerk en processiewegen. Hagelkruizen moesten bescherming bieden tegen hagelslag en andere oogstvernietigende neerslag. In de nabijheid van een Hagelkruis is (ook in Bakel) een Lijkweg.
RB 22-10-2008
Heggeroosstraat. (Rosa Canina)
De Heggeroosstraat is de laatste zijweg van de Diepstratenlaan.
Vanuit Heggeroosstraat kun je in de Damaststraat en Klimroosstraat komen
RB. 29-1-1973
Heidveld.
De heivelden tussen de Hilakker en de Molenhof. Op de gemeentekaart van 1943 stond deze weg “Langs de Vlietakkers” vermeld.
RB 22-10- 2008
Helmondsestraat.
Helmondsestraat begint in het centrum bij de pastorie/Gemertseweg recht tot De Benthem bij de afslag naar Aarle Rixtel. Voordat er riolering in Bakel kwam stond deze weg na een onweersbui altijd blank omdat de weg stukken lager lag. De Helmondsestraat is een gedeelte van de weg Helmond-Milheeze. Deze weg werd door Helmond omstreeks 1840 met kiezels verhard omdat het onderhoud van deze zandweg nauwelijks door Bakel werd gedaan. Het vernieuwen van deze weg werd nog enkele keren door Helmond gedaan omdat Helmond mede eigenaar was van de Peel en het binnenhalen van de turf bijna onmogelijk was over de slechte wegen. Na 1880 werd door Bakel Francis Manders met Jantje Nooijen aangesteld als kantonniers die de grintwegen moesten onderhouden. Manders werd door iedereen Sis Kiezel genoemd en Jantje kon iedereen als Jantje Monk. Jantje ging met zijn hondenkar de kermissen af in de omgeving met een vermaakkraam voor koek-slaan. Aan de Helmondsestraat had molenaar Adriaans een malerij. Achter deze malerij stond een tiende schuur afkomstig van de Abdij van Echternacht. Op dit punt was ook een brandkuil waar water in stond als bluswater. De eikenbomen zijn in 1880 geplant. Tussen het molenhuis en de pastorie stonden kastanjebomen. De weg was in 1900 verhard mat casseiën.
RB 22-10- 2008
Hendrikstraat; Zijstraat van de Dorpsstraat. Hendrik Wladimir Albert Ernst Hertog van Mecklenburg, Prins/man van Wilhelmina
RB 22-10- 2008.
Heuvelacker. Zijstraat van de Buytencamp op Hoekendaal
RB 22-10- 2008
Hilakker, Opt Hilecker 1652
De Hilakker beginnende tussen de Neerakkers en de Bolle Akker. De naam Hilakker kan verschillende betekenissen hebben. Hil of Hul is een verhoging op de Heide (zie Hilt).Hil kan ook Hel betekenen, De beemden en moergebieden in de directe omgeving lagen tussen het Papenrijt, Hollevoort en de Kuundersheide. (verteld werd dat Hil de godin van de hel en onderwereld is die met een kat wordt afgebeeld) Hil kan ook Hel betekenen van Helmond. Op de Hilakker hadden de armen van Helmond een grote hoeve of hospitaal staan die eigendom was van de armen van Helmond. De Hilakker was tot 1850 samen met de Molenhof de doorgaande weg naar Deurne.
De Hilakker is al van 1300 bekend. De Hilakker bestaat uit twee woonkernen. Een gedeelte achter de Neerakkers, het ander deel was een woonconcentratie bij de weg de Kuundert en het Heitveld / Molenhof Er stonden op de Hilakker in 1832 minstens zeven hoeves. Een van die huizen was erg klein, hier woonde Manders met 11 kinderen. In 1942 werd door de gemeente het huisje onbewoonbaar verklaard. Het huisje bestond toen uit een keuken waar de vier van de grootste kinderen sliepen, een slaapkamer met 4 bedden. De kleinste slaapkamer was voor de ouders. Alle kamers hadden een klein raampje. De huishuur was 7.50 p.w.Manders verdiende 14.50 p.w. als boerenknecht. Dit huisje stond op een plaets. (Plats is een driehoekig stuk weiland met rondom wegen,en een waterput. Plaatsen dienden als verzamelplaats voor vee). Tussen de Neerakkers en de Hilakker waren akkers die bekend stonden als; de Helmakkers en de Dommersdonck. Het gedeelte bij de Neerakkers werd in 1943 langs De Vlietakkers.
RB 22-10- 2008
Hoekendaal.
Zijstraat van de Helmondsestraat en de Gemertseweg. De villawijk is gebouwd in een bos van productiehout. De weg door het Hoekendaal is onverhard De eigenlijke Hoekendaal ligt wel in de omgeving, maar wat westelijker. Midden in Buijtencamp gaat een weg de velden in, dat is een stuk origineel weg van het Hoekendaal. Het Hoekendaal is een kruising van kerkwegen met de weg naar Aarle Rixtel en het Nuijeneind. Vanwege de mooie naam is dit toponiem aan de villawijk gegeven. Midden door het Hoekendaal liep een kerkweg vanaf Nuijeneind tot de molen. Daal, dal, del of delleke is natter, drassig of een aflopend bouw of akkerland.
RB 22-10- 2008
Hoekendaalse Velden,
Zijstraat van het Hoekendaal, woonwijk bij de St. Willibrordus molen tussen de Helmondsestraat en Achter de Molen. Bij archeologische opgravingen zijn hier veel woonresten gevonden uit de perioden 800 – 1000. In de Hoekendaalse Velden zijn in de bestrating plattegronden van boothuiswoningen uitgebeeld op de plaatsen waar deze bij de opgravingen gevonden zijn. De naam Hoekendaalse Velden komt van de beschrijving uit 1880, Velden aan de Hoekendaelsche kerkweg
RB 22- 10-2008
Hollevoort, Int Horevoort, Holevoirt,
In 1611 had Jonker Walraven de hoeve Hoorenvordt door erving verkregen van Jan van Doorne. Zijweg van de Oldert. Holenvoert, Hool of holen zijn duikers. Een voort is een doorwaadbare plaats van een beek. Hollevoort is een tamelijk nat gebied, waar beekjes en stromen uit de Hollevoortse-eeuwsels of de Hooieeuwsels komen die in Overschotseloop terecht komen. De grasbeemden werden ook bij de Hilakker gerekend.
Het gebied heeft altijd een beperkte bewoning gekend. Al wordt de Hoerevoirt van voor 1400 continu bewoond. In 1832 stonden er twee huizen waarvan een krukwoning was. In 1880 waren er drie huizen.
Er zijn daarvondsten gedaan uit de pre historie zoals een stenen vuistbijl, een vijzel die in Leiden wordt bewaard en munten. In de directe omgeving stond de hoeve Papenrijt.
Bij de Hollevoort gaat een weg richting Kuunderse Heide. Deze weg liep voor de ruilverveling door tot over de Kaweise Loop. Meteen over de brug was de Galgeberg, een galgplaats van Deurne.
RB 22-10- 2008
Hooge Braak.
Laatste zijstraat van de Molenakkers. Braak is een land dat braak licht, tijdelijk ongebruikt, het moet gebroken (geploegd) worden. Hooge is de naam van de ligging. In onze omgeving was het de gewoonte om het land in drie fase te bewerken. Het 1e jaar werd de grond geploegd, bemest en bezaaid. Het 2e jaar werd door gebrek aan mest alleen maar geploegd en gezaaid. Het 3e jaar bleef de grond braak liggen. Bleef de grond langer onbewerkt kreeg deze akker de naam van Braakakker.RB. 20-9-1993
Hooieeuwsels.
Straat op de Bolle Akker (industrieterrein) Hooieeuwsels is een bijzonder goed hooiland tussen de Hollevoort, Papenrijt en de Neerakkers. De Hooieeuwsels worden ook Hollevoortse-eeuwsel genoemd. Het maakte vroeger deel uit van het Goet Papenrijt. De stijlkanten van de Hooieeuwsel (nu gedeeltelijk van de Bolle Akkers) stonden bekend als de Papendonck.
RB 29-4-2004
Hooizak.
Tussen het Ven en de Nederheide was de Hooizak (nu restaurant golfbaan) Een rechte weg van de Vlinkert richting bossen.
Aan de Hooizak stond maar een huis dat omstreeks 1761 door Jan Gijsbers gebouwd werd van materialen dat in de buurt gevonden. Dit huis is waarschijnlijk even weg geweest, op de kadasterkaart van 1832 werd het huis ingetekend. In 1840 maakte de bewoner een deal met de gemeente, als hij daar een bunder woeste grond gratis zou krijgen voor een huis te bouwen, zou hij nooit meer aanspraak maken van een of andere arme ondersteuning. In 1870 werd door de gemeente het huis Hooizak genoemd, maar de straat had de naam; Over het Greefsbrugske.
Aan de Hooizak is een bos dat tot wat jaren terug eigendom was van de Bakelse kerk. Het bosje is nog steeds bekend als “Kerkenbos of Pastoorsbos”
Bij de Hooizak was het begin van de ontginningen op de Nederheide.
.Tot 1925 is er geen enkelen steen aan het huis gebruikt. Het huisje werd verbouwd en er kwam op aandringen van Dokter Wiegersma een stenen woongedeelte. De stenen die aan dit huis gebruikt werden zijn dagelijks in opdracht van Wiegersma door de postbesteller Beijers gebracht, dit na een ruzie tussen Beijers en Wiegersma.
RB 17-11-1980
Houtstraat.
Straat op het industrieterrein Bolle Akker. Op dit terrein, langs de Overschotseloop stond houdwas die om de vijfjaar gekapt werd (mutsert, takkenbos voor stook van de sopketel) Bij de Houtstraat was de Hooieeuselse Loop, daar begonnen de Hooieeuwsels.
RB 16-06-11
Irenestraat.
Prinses Irene 2e dochter van Juliana. Prinses van Oranje Nassau.
RB 22-10- 2008
Julianastraat.
Straat vanaf achter de kerk tot het Zandsebos. Juliana was Koningin van Nederland 1948-1980, dochter van Wilhelmina.1909- 2004. Gehuwd met Bernard van Lipper-Biesterfeld.
De Julianastraat was voor 1960 eerst de Kerkschesteeg, een kerkweg van het Zand en het Ven. Aan het begin staat een van de laatste weverwoning van Bakel. Op het eind van de Kerkschesteeg verscholen achter een hoge beukenhaag stond het huis van Jantje van Deursen. Jantje was geitenbokhouder.
RB 22-10- 2008
Kerksedriessen.
1e zijstraat van de Gemertseweg die eindigde tegen de Wilhelminastraat.
Kerksedriessen is een andere naam voor kerkhof, grond van de kerk. Dries is ook een Weiland en een oud woord voor driesprong van wegen (driehoek, tip of hoek).In dit geval moet een Kerksedries gezien worden als een huisdries, eenland niet ver van de woning, niet ver van de kerk. De Kerksedriessen is nu nog te zien dat er een driesprong aan wegen was. Nu een straat met enkele woningen. Tweehonderd jaar geleden stonden hier 6 kleine huisjes die bewoond werden door armen mensen. De Kerksedriessen maakte geen deel uit van het centrum, maar de voorste huizen werden voor 1900 bij de Muggenheuvel geteld.
Dat een Kerkdries niet alleen een begraafplaats of kerkhof is zijn we achter gekomen uit berichten in de Tachtigjarige oorlog. Toen hebben verschillende keren legers op het kerkhof van Bakel gebivakkeerd op voorbereiding voor de aanval op de steden als Helmond, Eindhoven en Den Bosch. Bekend is dat er weken lang 5000 soldaten gekampeerd hebben op het kerkhof. Er zijn zelfs tot 1700 verschillende treffers geweest Op het kerkhof tussen verschillende legers. De mensen die in het centrum van het dorp woonden hadden geen tuin, hun groentetuin was op de grond van de kerk. Waar nu het parochiehuis staat was een gemeenschappelijke bleek waar het wasgoed opgelegd werd om het te drogen. De Kerksedriessen liepen door tot ongeveer waar aan de overkant het Hoekendaal begint.
RB22-10- 2008
Kerkepad.
Eeuwen oude Kerkpad vanaf de Kerk/Dorpsstraat die op het Overschot uitkwam. In heel Bakel zijn kerkpaden te vinden die van heinde en verte kwamen en allemaal eindigde bij de kerk, zo lijkt het wegenpatroon van Bakel op een spinnenweb met als middenpunt de kerk.
Kivitsbraak, Kivitsbraeck 1651,Kivits Braeck 1732.
Op het eind van de Neerstraat, voorbij Esp tot de Snelleloop is de Kivitsbraak. Het Kivitsbraak lag voorheen aan de rechterkant van de weg. Links van de weg wat nu Kivitsbraak heet was de Hemelbeek. Ook in Milheeze op de Bankert was een Kivietsbraak. Braak is breken. Land dat braak ligt, of moet gebroken, geploegd, geschikt gemaakt worden. Braakgrond was een weinig renderende bouwland. Braken zijn gewoonlijk latere ontginningen (laatmiddeleeuws) aan de rand van heide. De oorspronkelijke Kivitsbraak was een geïsoleerde nederzetting boerderij die al meer dan 300 jaar wordt bewoond.
RB 22-10- 2008
Klaproosstraat. (Papaver Somniferum)
Zijstraat van de Nieuw Uitleg
RB. 29-1-1973
Klimroosstraat. ( Rosa Avensia) zijstraat van de HeggeroosstraatRB. 27-1-1986
Kogelpot.
Straat in de nieuwbouwwijk Neerakkers. Kogelpot zijn ronde aardewerkpotten diedateren van 800-1250. De meeste potten die op de Neerakkers werden gevonden komen uit de Duitse streek Paffrath of Elmpter Rijnland, daarom ook wel Paffrath of Rijnland aardewerk genoemd. Kogelpotten werden gebruikt bij koken en werden met de onderkant in het houtskoolvuur gezet. De kogelpotten die in Milheeze gevonden zijn bij de kerk dateren van 1100 – 1300 dat waren zelf gemaakte potten.
RB.19-1-2010
Koolkamp.
Zijstraat van de Hooge Braak en het Meuleveldje. Koolkamp is een perceel waar koolgroente verbouwd werden, Koolkamp is een ander woord voor moes of groente tuin. Kamp is een veld of akker met een heg of houdwal er om die moest voorkomen dat er vliegzand op de akkers kwam.Kamp kan een legerplaats zijn maar hier is het gewoonlijk een geïsoleerde akker met verhoogde kaphoutwal midden in woeste gronden.
RB 17-11- 1980
Korenbloemstraat. (Centaurea)
Korenbloemstraat is een straat tussen de Kortestraat en de Diepstratelaan.
RB. 29-1-1973
Kortestraat.
Straat tussen de Schoolstraat en de Nieuwe Uitleg. Voorheen was de Kortestraat de verbindingsweg tussen de Dakworm en de Deurnescheweg. Op de Kortestraat was een weg splitsing van de Molenweg
RB 22-10- 2008
Kuundert,
Inde Cunert 1651, Kundert 1732, Zijweg van de Hilakker. Kuundert is zowel een straatnaam als een buurtschap. In 1943 stond dat de weg tussen de Hilakker en de Kuundertsestraat de Vlietakkers waren. Voor deze straatnaam hebben we geen andere naamsverklaring van kunnen vinden dan dat het een afleiding is van een persoonsnaam van Cunders, Kuenen, Koen-raad (Conorad).
RB 22-10- 2008
Kuundertseheide.
Zandweg tussen de Kuundert, langs de Wilakker, Hollevoort en komt uit op de Oldert.. Aan deze weg is een voormalig militairterrein wat nu gebruikt wordt als een terrein voor de jeugd. In 1533 komen we een huis, hof en land tegen “die Keunrijt” Dit huis stond op de Kuendert of de directe omgeving er van.
RB. 11-6-1868
Leemskuilendijk.
Zijweg tussen de weg van Bakel naar Milheeze. Bij de Milheeze molen rechts tot de weg naar Deurne (Oldert). Deze weg werd half jaren vijftig van de vorige eeuw verhard door defensie om bij de reserveer brandstof opslagplaats van vliegveld de Peel te komen die op de Kuunderseheide was
Leemskuilen waren gebieden waar leem gevonden werd die ter plaatsen in veldovens gebakken werd tot stenen. Zowel op de Leemskuilen als de Hollevoort zijn op verschillende plaatsen ovens en brandplaatsen gevonden. Tal van akkernamen hebben iets met de voormalige bakplaatsen zoals; D.n Oven, Leege Oven. Aen de Bakoven. Voor aardewerk was deze leem te grof. Op de Steenoven achter de Weijer was ook een Leemkuil. Dit leem was beter geschikt voor aardewerk.
De Leemskuilen was voor 1845 een niervormig vennengebied. Dit ven is ontstaan door turfwinning in de late middeleeuwen. Na de vervening werd op grote schaal leem gewonnen voor pleisterwerk aan huizen en stallen en vloeren. Bij de aanleg van de weg naar Deurne op de Oldert is dit ven gedempt. Om het water van dat ven af te voeren werd lopen of sloot gegraven die de naam Beek had. Op deze loop werd ook de Fabrieksloop op aangesloten. Dat het bij de Leemskuilen zo drassig en nat is dat er zelfs een ven kon ontstaan na vervening komt dat op die plaats de Peelrandbreuk loopt die water opstuwt.
RB 22-10-2008
Margrietstraat.
Zijstraat van de Randwijk en de Marijkestraat. Margriet is Prinses van Oranje Nassau, en een dochter van koningin Juliana en prins Bernhard.
RB 22-10- 2008
Marne.
Een straat in de nieuwe wijk Neerakkers. Marne is aardewerk uit de ijzertijd dat hier gevonden werd bij archeologische onderzoeken van de Neerakkers. Het gedeelte van de bovenkant van een pot (schaal) die hier gevonden werd had een mooie versierde potrand met een band van gekrabde driehoekjes hangende aan een horizontale lijn.
RB.19-1-2010
Marijkestraat.
4e straat links van de Hendrikstraat. Prinses van Oranje, Jongste dochter van Koningin Juliana en prins Bernhard. Later Prinsen Christina
RB 22-10- 2008
Mathijseind,
Sint Mathijsijndt 1651, Mattijs Eijndt 1732,
Een zeer oud gehucht. Nu alleen een Straatnaam. Het Mathijseind is tussen 1832 en nu onherkenbaar veranderd. Van de woning concentratie die er in 1832 was zijn nog drie huizen van over gebleven. Namen huizen die voor 1900 daar algemeen waren zij niet meer terug te vinden. Dat waren oa:de hoeven Ter Boomen, de Zeeltcamp , Varenvest. De weg Helmond – Binderen die over het Kruisschot en Dierdonk kwam over de Aa tussen het Mathijseind en Bakelse Brug uit. De weg naar Bakel of de peel liep door langs de loop die van het Overschot kwam naar de Besterd. Bij de Aa stond tot 700 een zeer grote hoeve Loeffen.
RB 22-10-2008
Mauritsstraat.
Zijstraat tussen de Wilhelminastraat en Irenestraat. Prins Maurits van Oranje Nassau 1567-1625.
RB 22-10- 2008
Maximastraat.
Prinses Maxima Zorrequieta, echtgenote van prins Willem Alexander
Meulveldje.
Verbindingsstraat tussen de Hilt en de Koolkamp. RB. 12-11-84
Molenakkers.
Oude weg om Bakel waar geen dorpstol betaald hoefde te worden (smokkelroute). Samen met de Nieuwe Uitleg was deze straat de Kleijne Milheezescheweg. Op het kadaster van 1832 dat van het Frans kadaster uit 1810 werd overgenomen werd de weg genoemd ” Petit chemin de Milheze á Helmond”
In deze omgeving stond de paardentredmolen van Manders. Oorspronkelijk was de Molen Akker bij de St. Willibrordus molen. De straatnaam is door oud gemeente secretaris Johan Cornelissen in de dertigerjaren verandert. Molenakkers is de verbindingsweg tussen de zuivelfabriek (Boerenbond) en Dorpsstraat/Roesel.
RB 22-10-2008
Molenweg.
Zijstraat van de Helmondsestraat en Kortestraat Deze weg was de route die gereden werd vanaf de Hilakkers of schouw, Oude Straat om zo via de Dakworm, Korstestraat, Molenweg bij de molen te komen. Tot 2006 stonden er verschillende bejaarden woninkjes aan de Molenweg
RB 22-10- 2008
Mouwersel,
Straatnaam in de wijk Soersel. Mouwsel, is stuifzand, pofzand, of fijn stofzand. In de directe omgeving bij de poort van het terrein van de Zorgboog was een kerkhof die in de tijd van razzia’s op vreemdelingen in 1700 bij de Jodenpeel gebruikt werd als daar iemand bij verongelukte werd die op Soersel begraven. Verteld werd dat hier voor 1800 vooral Joden en zigeuners begraven werd. Na 1818 toen het kerkhof bij de kerk weer open was voor Room katholieken was hier op Soersel een stuk ongewijd kerkhof, bedoeld voor lieden van een ander geloof dan het christendom. Het is mogelijk dat dit kerkhof op Soersel uit de merovingische tijd komt. Die begaafden hun doden in droogzand, hierdoor vergingen lijken minder snel.
RB. 2-6- 2006
Muizenhol,
Muysenhoeck,1732. Beemden achter het Mathijseind.
Het beemdgebied bestond uit smalle kronkelende paden die de Dusseldonk of Esseldonkse beemden in gingen. Bij de Muizenhol stonde de grootste hoeve van Bakel “Loeffen” Muizenhol werd toen aan de Bakelse bruggenoemd. Pas in het begin van 1700 komen we Muysenhoolen tegen. De naam heeft te maken met het groot aantal weggetjes die daar de beemden in gingen. De ontginning van dit gebied werd tussen 1920 en 1935 gedaan. Met het aanplanten van canada’s bomen tussen Dierdonk en Mathijseind is in 1925 Schulten uit Helmond mee begonnen. Schulten hadden ook het plan om van Dierdonk een woonwijk te maken. Als eerste bouwde hij bij Dennenlucht een rij van 2 woningen en een rij van 8 woningen die als proef diende voor zijn bouwplannen. Schulten werd het slachtoffer van oplichtingpraktijken van notaris Dijkhof uit Helmond. Door annexatie van 1968 is dit bos bij Helmond gekomen.
RB 22-10-2008
Muziekhofje.
Zijstraat van de van de Poelstraat, Muziekhofje was de plaat waar Musis Sacrum voorheen hun muziektuin had. Op de hoek van het Muziekhofje stond tot 1818 de Bakelse kerkschuur, waar nu winkels zijn ,was een boerderij die tot 1800 als pastorie diende voor de pastoor.
RB.29-8-1989
Nassaustraat.
2e Zijstraat van de Hendrikstraat. Koningshuis Nassau van Oranje
RB 22-11-1980
Nederheide
Heide gebied achter de Greef en de Hekker, nu voor een groot gedeelte golfbaan.Nederheide lagen tussen de velden van de Zaarvlaas / Witven en bebost gedeelte vande Stippelberg. Het was een half nat en wat lager gelegen heide gebied waar maar een weg over liep vanaf de Vlinkert die we beter kennen als de Hooizak.De ontginningen van de Nederheide was het laatste ontginningsproject van de Gemeente Bakel en Milheeze. Deze ontginning werd grotendeels door van de Heuvel van het Zand gedaan met werktuigen afkomstig van het Engels leger
RB. 17-11-1980
Neerakkers,
Neederecker 1651. De Neerakkers beginnen achter de rozenbuurt en rechts aan het begin van de weg naar de Hilakker. Neer is een laaggelegen beemdcomplex tussen het Overschot en de Hilakker. De Neerakkers werd tot 1800 gebruikt voor leemwinning.
In deze nieuwe wijk komen de namen; Boothuizen Waterputpad, Marne, Steengoed, Kogelpot. Tijdens graafwerkzaamheden zijn hier 12 Britse bommen 1000 ponders gevonden uit de Tweede Wereldoorlog. Later werden er nog eens twee bommen bij gevonden. Deze bommen zijn niet ontdekt tijdens het onderzoek. Bij opgravingen zijn op de Neerakkers 3 houten waterputten gevonden en fundamenten van een grote hoeve met grachten uit de middeleeuwen. Merkwaardig is dat Achter de molen bewoning was die in 1000 plotseling ophoud en hier de eerste woonsporen pas in 1000 beginnen.1000-1500.Of de grote hoeve die er gevonden werd een van de hoeve is van de abdij van Echternacht zoals de opgravers beweren zetten wij onze vraagtekens bij omdat we in de zelfde omgeving de hoeve bij de Meersche schop van Hendrik van der Schout al langer zoeken.
RB 20-9-1993.
Neerstraat.
Deze prachtige weg met veel eikenbomen slingert van de Gemertseweg tot het gehucht Esp en Kivitsbraak. Tussen deEspeloop en Esp was: “Aen de Blote Hegh”, 1651, “Blote Hech”, of “de Bloote” 1732) Op de bolleakkers tussen de Neerstraat en Esp werd een houtenwaterput en paalgaten van een woning gevonden, we vermoeden afkomstig tussen 1200 en 1400. Houtenwaterputten komen na 1400 niet meer voor. Aan de overkant van de weg lagen de Hoerakkers (hoer is huur. Ook werd deze grond Hoerakkers genoemd omdat deze alleen maar voor korte tijd verhuurd werd zodat er iedere keer iemand anders op zat). Het gedeelte waar de Esperloop naast de Neerstraat slingerde werd de Lusseman genoemd. Aan het begin van de Neerstraat, rechts was het Goor. Midden op de Neerstraat heeft een tolpost gestaan “de Polbrug”.Bij de Tolbrug en de Lusseman liepen wegen recht naar Grotel. Op het eind van de Neerstraat waren aan de linkerkant drie zijwegen. (bij Bevers) Langs de Blooten. In de bossen waren de Havenweg en de laatste de Beekse Peeldijk. Hoek Neerstraat- Nuijeneind-Geneneind heeft een molen gestaan waarvan Goort die Mulder in 1596 in de Neerstraat woonde bij van de Molensteen RB 22-10- 2008
Nieuwe Uitleg.
Verbindingsweg tussen de Helmondsestraat en Schoolstraat. Nieuwe Uitleg is een nieuwe uitbreiding. Vroeger de Cleijne Milheezeweg, een weg samen met de Molenakkers om de wegbelasting te ontduiken. In 1943 was deze weg Langs de Vliet (Fabrieksloop) naar de Molenakker. Aan de Nieuwe Uitleg kwamen in 1947de eerste naoorlogse gemeentewoningen staan.
RB. 29-1-1973
Nuijeneind, Nuijeneyn 1651, Nuijen eijndt 1732, Nuyeneind 1832,
Zijweg hoek Neerstraat/Gemertseweg tot de Kanthoeven bij het Mathijseind. Vooraan rechts was het Goor, aan de overkant was de weg naar het Hoekendaal (nu Buijtencamp) Achter de 2e zijweg links was de Verloren Kost. Op het Nuijeneind waren opvallend veel akkers met heiligennamen waar de kerk of een altaar in de kerk eigenaar van was.
Hoek Gemertseweg / Nuijeneind heeft tot 1600 een molen gestaan. De naam van een akkercomplex Belleman wijst er op. Belle of Bille is aanscherpen van een molensteen. Ook Beelman (beeldsnijder, beeldhouwer) kan dit betekenen. In de zelfde omgeving zijn akkers met de naam “Bij Molensteen” Het Nuijeneind heeft verschillende bolle akkers. Voor de ruilverkaveling waren hier verschillende hollewegen. Op het eind van het Nuijeneind is bungalowpark Kanthoeve.
RB 22-10- 2008
Oldert,Den Oldert 1832
Weg van het Overschot tot de Bakelseweg op Deurne. Oldert is afkomstig van (P)older, Na 1845 werd op aandringen van districtcommissaris Wesselman de voetpad van Bakel naar Deurne voor karverkeer gangbaar gemaakt. Voor Die tijd reed het verkeer naar Deurne en Vlierden over de Hilakker, Molenhofnaar Deurne of door de Rakt naar Vlierden, De weg over de Molenhof was vooral bij natweer regelmatig onbegaanbaar. Toen Wesselman met zijn koets op deMolenhof omsloeg en in de sloot belandde gaf hij opdracht het voetpad naar Deurne vanuit het Overschot te verbreden, het lager gedeelte bij de Oldert werd met zand vanuit Deurne op te hogen. Jarenlang was er onenigheden over de brug over de Kaweische Loop wie deze moest aanleggen en onderhouden. In 1880 werd de zandweg een kunstweg van kiezel. Waarschijnlijk was er niets aan de brug over de Kaweide loop gedaan. In 1890 was het wegdek van de brug zo versleten dat er balken waren die in zijn geheel waren weggerot Het was levensgevaarlijk om over die brug te gaan. Ook de brug bij de Schouw stond op het punt het te begeven. De weg naar Deurne werd midden jaren dertig opgeknapt zelfsmet een gescheiden fiets gedeelte.In de oorlogsjaren werd de weg Overschot-Oldert door het zware oorlogsvoertuigen geheel vernielt. In 1953 werd de weg hersteld. Het zand voor het ophogen van de weg werd nu gehaald van het Zand. Daar was een kolossale zandberg die boven de bomen uitstak.
RB. 17-11-1980
Oranjestraat,
1e Zijstraat van de Hendrikstraat. Naam van het Koningshuis van Oranje.
RB 3-5-1965
Ossenmarkt,
Straat in de wijk Soersel. Bakel heeft tot zeker 1860 met Bakelkermis, op woensdag na de derde zondag van september een jaarlijkse ossenmarkt gehad. Toen de paarden als trekdier de overhand kregen zijn de rechten van de veemarkt voor een spekstreuf verkocht. Na de 2e WO heeft de Jonge Boeren Stand geprobeerd om op woensdag van Bakelkermis om de twee jaar op Soersel weer een veemarkt te organiseren. Wegens gebrek aan belangstelling is dit maar enkele keren gebeurd.
RB 6 -6- 2006.
Overschot,
Overscot 1418 Dick van der Overschoet 1424. Van der Schout, Ridder van Overschot, en de familie van Amstel woonden er. In 1423 verhuurde WillemGhijben aan Claus Godarts zn. van der Burcdonc een hoeve op t’Overschot. Overschot is tot 1845 een voetpad geweest naar Kerkeind op Deurne. Verbreed als doorgaande weg tussen Bakel –Deurne en in 1880 met kiezels verhard. Het verhaal gaat dat het Overschot zijn naam te danken had na de brand van 1511 waarbij het hele dorp Bakel was afgebrand op enkele huizen na en dat zou het Overschot moeten wezen. Maar dat is een fabeltje.
Overschot was al van bekend begin 1300. Overschot betekende over de staak, over de slagbomen. Het kan ook zijn dat daar een schot gestaan heeft (schutskooi). Omdat Overschot buiten het dorp lag was het een zelfstandig gehucht, zoals Grotel, Benthen/Bestert, Brouwhuis en Milheeze. Overschot had verschillende grotehoeves zoals Espe of Espedonk, Ekelehof, Kruijthof, Geerlingshof, Dat het Overschot zelfstandig was kon ook, ze had een eigen water voorziening. Er stond zelfs tot 1775 een brouwerij.
Waar het woonwagenkampje nu is was een weg de 1enaar de Hooieeusels. De 2eweg, nu het voorste deel van de Hollevoort was de 2e weg naar de Hooieeuwsels. Midden op de oude voetpad van het Overschotseweg was de Eekelhof. De oude voetpad komt uit op de Leemskuilen, steektdaar de weg over en komt op de Oldert weer uit. Wat verder bij de Henny Hoeven is een veldweg die richting Milheeze molen gaat. Dat is de scheiding van de Parochie Bakel met Milheeze.
RB 22-10- 2008
Oudestraat. Straet, 1652 Aen de Straet 1732,Straat, 1832
Deze straat is een onderdeel van de Prehistorische route van Keulen, Meijll, Deurne, Bakel, Gemert, Den Bosch naar Empel.
In Bakel is deze straat pas in de dertigerjaren Oude Straat gaan heten Oude Straat was een gedeelte van de rondweg Hilakker, Heitveld, Molenhof, Schouw. De weg vanaf de Schouw liep recht over de akkers en kwam op uit van de Oude Straat, het punt waar ook de wegen uitkwamen vanaf de Bestert en Rootvlaas.
RB 22-10-2008
Papenrijt,
Weg op het industrieterrein Bolle Akkers. Papenrijt was een grote en oude hoeve op de Hollevoortse-eeuwsels of de Hooieeuwsels 1420.
RB. 29-4-2011
Paardenmarkt.
Straat op Soersel waar na 1945 door de Jonge Boeren Stand enkele keren een Paardenmarkten werden gehouden. De Paardenmarkt was een vervanger van de voormalige Ossenmark. (zie ook Ossenmarkt)
RB. 2-6-2006
Pluut.
Pluut is een naam waar we geen verklaring voor hebben. Het is daar sowieso een rare bedoeling. Aan deze straat staan 4 huizen en de 4 huizen hebben 4 straatnamen; Valkert, Wijbosch, Pluut en Greef.
RB 22-10- 2008
Rakkert.
Zijweg van de Molenakkers achter de Boerenbond. Rakker is een akkernaam.
RB 17- 11-1980
Randwijk.
Achterst zijweg van de Hendrikstraat. De Randwijk is daar de rand van het dorp. De Woningen die daar staan zijn laag gehouden om zo een aflopende dakpatroon van het dorp te krijgen.
RB 22-10- 2008
Ravensgat,
Weg van Bakelse Brug / Mathijseind naar de Oude Straat.
De naam van Ravengat Komen we pas tegen 1900 voor het eerst tegen. In 1880 stond er maar een huis dat als nr.1 bij de Oude Straat geteld werd. Er liep een weg van het Ravengad over de Donken (bij de Wasserput), iets voorbij het punt waar de Kaweiseloop en de Bakelse Aa bij elkaar kwamen kon over de Aa richting Rijpelberg. Het stuk Van het Ravensgat naar het Mathijseind bestond wel maar was alleen maar een veldweg om van het Mathijseind in de beemden van de Donken, Kromme Aa en de Schouw te kunnen komen. Waar de naam Ravensgat vandaan komt weten we niet, waarschijnlijk was het een hoevenaam. Aan het begin van de Ravensgat is een wegje dat voorheen de onderweg was van Bakel naar Helmond (langs Branten).
RB 22-10- 2008
Roesel,
Soersel, Nieuwe wijk tussen de Molenakkers en de Leemskuilen. Eind Dorpsstraa begin Roesel was Opten Witteen Berch, en de Bruijn Berge, (beiden op het terrein van de Zorgboog) Er scheen ooit een huis te hebben gestaan. Bij de graafwerkzaamheden van het St. Jozefsheil zijn daar fundamenten en een waterput gevonden. Roesel of Soersel heeft zijn naam te danken aan het bruin roestwater. De grasvelden zaten vol met zuring, waterschering, varend soorten wildgras en buntgras. Roesels hooi was slecht van Kwaliteit, doordat het geen voedingswaarde heeft. Oudere mensen vertelden dat hier kruiden werden gevonden die vrucht afdrijvendwaren (abortus).
RB 22-10- 2008
Rootvlaas,Aan den Rootvlaes 1652.
Zijweg van de Benthem. Ook de Roodelaer, Rotvlas. Roodvlaas waren een vengebied waar alleen in de wintermaanden water stond. De Roodvlaas waren belangrijk voor de vlasverwerking. In dit ven of vlaas werd vlas gelegd om het te laten rotten zodat het makkelijker brak en verwerkt kon worden tot linnen. In Bakel woonde vele boeren die in de wintermaanden geld bijverdienden als wever. Er stonden minstens 60 kleinere boerderijen die kleiner waren als een keuterboerderijtje (zoals in de Julianastraat) In zo’n huisje stond een weefgetouw en nog kleiner huisjes was gewoonlijk een garenspinnerij. In 1423 had Claus Godarts zn. die op het Overschot woonde op de Rotvlasse Bursdonc 3 lopense lijnzaad. Voor de pacht moest hij van elke lopense vlas geven die met stenen gebroken waren om te kunnen rekelen.
RB 22-10- 2008
Schoolstraat.
Weg richting Deurne. Deze weg begint aan de rotonde bij de pastorie, langs de Jongensschool St. Willibrordus tot de hoek van de Molenakkers / Nieuwe Uitleg, daar veranderd de naam in Auwerschoot. De Schoolstraat, Auwerschoot, Overschot en de Oldert zijn vier straatnamen voor de weg Bakel Deurne.De Schoolstraat was voor 1970 de Deurenscheweg Het gedeelte tussen Pastorie en de van de Poelstraat was een voetpad waar vanaf 1932 plannen waren om die te verbreden en te verharden. Na verschillende dorpsvernieuwingsplannen werd in 1975 besloten dit stuk weg aangelegd zodat het verkeer vanuit Gemert rechtdoor naar Deurne kon. Voor die tijd moest het verkeer richting Deurne door het centrum van het dorp. Bij de Kroon moest een haakse bocht genomen worden. Bij slecht weer waren hier veel slippartijen over de spekgladde kinderkopjes.
RB 22-10- 2008
Schouw. De Schouw bestond vanaf 1325 uit een gedeelte dat gemeente Deurne was, en een deel dat bij Bakel hoorden. Dit was ook het geval met het gehucht Molenhof omgeving van de Schouw. Beiden gehuchten waren maar beiden delen waren parochie Bakel. Na 1818 kregen de doden van de Schouw en Molenhof hun lijkdienst in de Bakelkerk maar moesten in te Deurne begraven worden. “in Bakel de klank, Deurne de stank” Dit bleef tot nu toe ondanks dat de Bakelse pastoor hier fel tegen protesteerde. Bij de Deurnese Schouw hoorde de hoeve “Cromme Aa”ook dat was parochie Bakel.
In 1416 was Hendrick van de Schau eigenaar van het Hooghuis ter Schouw. Of hij daar ook woonde weten we niet omdat hij ook op de Nederackers een hoeven had.Het gebied tussen de Schouw en Hilakker had volgens de gemeentekaart van 1943 de naam; Langs de Vlietakker. Vanaf de Schouw liep een rechte weg over de akkers naar de Neerakkers en de Oude Straat. Aan het begin aan de linkerkant bij de Schouw had de naam Heeskens. Met de ruilverkaveling werden deze Heeskens voor een groot gedeelte weggehaald, maar plannen zijn er dat de Heeskens met de weg naar de Neerakkers en de Oudestraat weer terug te laten keren.
RB 22-10-2008
Sint Wilbersplein,
Muggeheuvel 1652. Bij de Kerk 1732, Plein bij de Kerk van Bakel.
Het plein is tussen 1980-85 grondig veranderd. Voorheen was het een punt bij de kerk waar tal van wegen en paden bij elkaar kwamen. Tussen 1932 en 1965 zijn diverse plannen gemaakt die het hele dorp zou gaan veranderen. De wegen structuur van Bakel heeft de vorm van een spinnenweb, waarbij de bewoners van het centrum geen tuinen hadden. Daarom waren de meeste plannen om het centrum van het hele dorp totaal af te breken tot de kerk aan toe. Daarna moest Bakel weer herbouwd worden in rechte straten met een regelmatige huizenpatroon zodat iedereen evenveel grond had. In 1965 werd de kerk een rijksmonument zodat van afbraak geen sprake kon zijn. Wel werd toegestaan de kerk net als in Milheeze met zijbeuken te vergroten. Kon de kerk niet tot 800 zitplaatsen worden uitgebreid moest er een 2e kerk komen hoek Burgemeester Diepstratenlaan / Helmondseweg, dat nog steeds de functie heeft bijzondere gebouwen.
Ondanks dat de plannen werden afgeblazen ging in enkele jaren tijd alsnog alle gebouwen aan het kerkplein weg zoals; het klooster met meisjesschool, gemeentehuis, huis van kleermaker (snijder) van de Laar en Jaspers en het huisje van van Roosmalen Aan het kerkplein staat de boeren-romaanse St. Willibrordus kerk uit 1421. Achter de Gouden Leeuw stond het gemeentehuis dat gebouwd was in de tuin van de Gouden Leeuw. Omdat de gemeente bij de kerk geen grond had kreeg de burgemeester van Neerven van zijn toekomstige schoonvader toestemming daar te bouwen. Toen de verkering uit raakte maakte de waard de gemeente duidelijk dat de grond niet van de gemeente was. Met het gevolg dat de kelder van het gemeentehuis gebruikt werd door de Gouden Leeuw. De urinoirs waren de muren van het gemeentehuis.
De beroemdste bewoner van de Muggenheuvel was Peer van de Muggeheuvel die in het s’ Hertogenbosche Oeteldonk vooraan in de carnavals optocht liep. Later werd Peer in de tijd van carnaval burgemeester van Oeteldonk. Dragers van een boerenkiel tijdens het carnaval stellen daardoor allemaal Bakselse boeren voor.
RB 22-10- 2008
Sluisweg,
Weg in de nieuwbouwwijk Soersel.
Bij de Leemskuilen begon het gegraven deel van de Overschotse en Hollevoortseloop. De Leemskuilen was tot 1850 een niervormige ven dat continu zijn water kreeg uit de Peelrandbreuk. Om het water te sturen, vooral in natte periodes als de beken vol water zaten was er bij het begin van de beek een sluisje gemaakt.
RB. 2-6-2006
Speelweide.
Was een veld bij de Kerksedriessen waar in 1957een jeugdhuis gebouwd werd. De Speelweidewerd ook t’ Paardenveld genoemd omdat paardenvereniging St.Joris hier een oefenveld had. Eind jaren zestig is hier een kleuterschool komen staan. Het jeugdhuis moest verdwijnen omdat er woningen gebouwd werden
RB 22-10- 2008
Speurgt. (vroeger van het voorste deel Speurgt.
Het achterste deel was de Voorste Grotel. Er liep een weg van de Speurgt naar Asdonkseweg deze zandweg werd Asdonk genoemd. (Aa Donken)
RB 22-10- 2008
Spieker.
Straat in de nieuwe wijk Neerakker. Spieker of spijker is een graanvoorraadschuur of graanopslag of bewaarplaats. Zo’n gebouw staat op vier palen ruim onder het gebouw zodat ongedierte er niet bij de opgeslagen granen konden.
RB. 19-1-2010.
Soersel.
Zoersel. Nieuwe wijk langs de weg Bakel Milheeze tussen de molenakkers en de Leemskuilerdijk. Zoersel is een nat ijzerhoudende en zurengrondsoort waar veel zuring en bunt groeit. In deze nieuwe wijk komen de volgende straatnamen voor; Allemaal hebben ze iets met dit gebied te maken; Waterlaat,Vlomanshof, Ossenmarkt, Sluisweg, Berkengraaf,Mouwersel,Soersel 1380.
RB 22-10-2008
Steengoed .
Straat in de Neerakkers. Steengoed is een aardewerk soort uit de middeleeuwen dat op de Neerakkers gevonden is.
RB.19-1-2010
Valkert.
Valkert is een zijweg van de Vlinkert. Het gedeelte achter St. Jozefsheil. Deze straat heeft over enkele honderden meters verschillende namen; Valkert, Wijbosch Pluut en de Greef. We denken dat dit toponiem naam valkenier Valkenaer genoemd is die hier een boerderij had die hij verhuurde,Valkenaer woonde zelf in Helmond.
RB 11-6-1968
Van de Poelstraat
Zijstraat van de Dorpsstraat. Genoemd naar Janus (Adriaan) van de Poel. Hij was dirigent van fanfare Musis Sacrum van 1892 tot 1948. Van de Poel was in de kerk orgelist, dirigent van het zangkoor en koster.
RB. 24-5-1973
Veekraal. Straat in de Neerakkers. Veekraal is een met palen afgezet terrein (beschermde afzetting) voor het vee in te zetten. Later had de schutter in iedere plaats een veekralen die schutskooi genoemd werd. Een schutter ving het loslopen en vreemd vee op die hij in de schutskooi vast zette. Tegen betaling kon het gevangen vee weer vrij gekocht worden.
RB 19-1-2010
Ven,
An de Ven 1651,
Vanuit het Zand loopt een weg richting het noorden, en weer op het zand terug komt, met een uitloper tot de Nederheide. Aan de noordkant van Bakel tref je alleen toponiemen aan die iets met laagte te maken hebben. Zelfs de heide hier was een half nat gebied waar vennen in voorkwamen. Op het Ven loopt de Snelle Loop. Voor 1943 was dit de Klefsche Loop, Geneneindse loop, Greefse loop, nu Esperloop.
RB 22-10- 2008
Viltstraat.
Straat tussen de Dorpsstraat en de Molenakkers. Vilt is veld. Van oorsprong is de Viltstraat een veldweg door het veld (Vilt). Vooraan bij de Dorpsstraat waren twee broodbakkerijen. In 1600 stond een herberg aan de Kerkstraat en een bierbrouwerij met een brouwstraat aan de Vilt. Bijna achter in de Vilt was een herberg “de Morgenster
RB 22-10- 2008
Vlinkert,Op Vlinkert,Vlinckert(Inde Rossem, Opten Roijen Berch)Vlinkert is Vlinkaard Vlieg-aarde, stuifzand. Weg achter het St. Jozefsheil (Zorgboog) Zijweg van Roesel. De weg vanaf Roesel was de 1e Vlinkertscheweg. Achter het St. Jozefsheil was de Vlinkertseweg.
RB22-10-2008
Vlomanshof,
Straat in de nieuwe wijk Soersel. De familie Vlomans waren tussen 1400 en 150 ontginner van de oostkant van Bakel.
RB.6 juni 2006.
Vogelenzang.
Zijweg van Esp. De Vogelzang was tot 1800 een langgoed van de Commandeur van Gemert. Vogelzang zijn twee aparte straten die niet op elkaar aansluiten. Op de Vogelenzang begon de Snelle Loop. In 1943 was dit de Hooge Aarsesche Loop.Er kwam daar ook een loop uit vanaf het Witven. De weg rechtdoor van deZaarvlaas
Werd in 1943 de Heidegrensweg van de Gemertsche Heide genoemd.Op de Vogelzang staat een huis dat eigendom was van de armen van Gemert.
RB 22-10- 2008
Waterputpad. Straat in de nieuwe wijk Neerakkers. In de Neerakkers zijn drie houtenwaterputten gevonden waar een bijzonder groot en breed. Waterputten kwamen na 1400 niet meer voor omdat de bomen van die omvang er niet meer waren.
RB.19-1- 2010,
Wilgenroosstraat.
De Wilgenroosstraat is de voorlaatste zijstraat van de Nieuwe Uitleg. Deze straat gaat verder als Boterbloemstraat
RB.6-7-1992
Wilhelminastraat.
Verbindingsstraat tussen de Kerksedriessen en de Hendrikstraat. Wilhelmina, Helena, Paulina, Maria, dochter van Willem 3 1880-1962.Wilhelmina was van Koningin 1890- 1948.
RB 22-10- 2008
Willemstraat. Willemstraat is de verbindingsstraat tussen Bernhardstraat en de Julianastraat. De straat heeft twee pleinen. Willem van Oranje Nassau1. 2. 3 waren koning van Nederland.
RB 22-10- 2008
Witven
Weg langs de bossen achter de golfbaan, tussen de Nederheide en Esp.is het Witven, Het Witven was een ven in de Nederheide, tegen de grens met Gemert. Bij het Witven groeide wolgras of Peelwol zodat het ven wit kleurden..Anderen beweren dat het te maken heeft met het droog leggen van een ven. Dat daar de begroeting is van wide, wijde, teenwilg. Witven is een archeologisch belangrijk gebied waar vondsten zijn gedaan uit de Pre Historie. Het Witven is een bijzonder vruchtbaar gebied. Waar nu de weg Witven begint werd in 1943 beschreven als de Espsche Peelweg.
RB 22-10- 2008
Wim Vloetpad.
Wim Vloetpad is een wandelpad die door het IVN is aangelegd. De pad loopt achter de Loop die van de Leemskuilen afkomt. Wim Vloet was de oprichter van IVN Bakel en
Milheeze.RB 22-10- 2008
Zaarvlaas.
Verbindingsweg tussen het Geneneind met Esp en het Witven. Het hele gebied ten noorden van het dorp Bakel hebben allemaal te maken met laagte. Een vlaas is een laagte in het landschap waar als het nat is water in staat, bij minder water blijft de grond toch vochtig. In de directe omgeving zijn veel toponiemen te vinden die iets met laagte te maken hebben als; Ven, Hooizak, Witven. Zaarvlaar, Esp, Neerstraat, Goor, Kivitsbraak, Het woord Zaar komt van zuur (zoer). Zelfs het heidegebied Nederheide aan de oostkant van Bakel had de naam dat deze nat was.
RB 22-10- 2008
Zand,
Op ‘t Zand 1732,Op Zant 1832,het Zand 1932, Het Zant had voor 1600 de naam van Vloet Het zand is een gehucht en straatnaam. Op het zand stonden voor 1900 tien huizen dat is aanzienlijk meer dan nu. Verschillende huizen stonden bijna tegel elkaar. Vanwegen het brandgevaar mochten er geen bakhuizen gebouwd worden. Voor het bakken van broden was in een van de zandbergen een oven gemaakt waar het hele gehucht gebruik van maakte. Ook was het verboden om openbaar vuur te maken. Er woonde enkele families Manders geen familie van elkaar waren. Een van hen werd door de politie gedrapeerd had hij de aslade tegen zijn huis leeg aan het schudden was terwijl de wanden van stro en leem waren. Hiervoor kreeg hij van de rechtbank van Eindhoven een gevangenisstraf. Ondanks dat branden er in 1932 twee huizen tot de grond af, en een huis liep aan de voorgeven brandschade op. De beukenhaag van de twee huizen staat er nog.
Op het Zand bij Kuijpers kwamen wat wegen bij elkaar allemaal verbonden met een voetpad. Achter St. Jozefsheil (Zorgboog) was de Vlinkertscheweg. De 2eVlinkertschedwarsweg.De 3e weg was de 3e Vlinkertschedwarsweg en de 4e weg de Vlinkertschesteeg. Deze wegen zijn nog op het terrein van de Zorgboog terug te vinden.
RB 22-10- 2008