De Rode Draad: aanzet tot een zorgvisie

Begin jaren negentig formuleert de directie haar visie op de verpleeghuiszorg in "De Rode Draad", een bondig en leesbaar rapport dat als leidraad dient bij de werkwijze in de directe zorg, maar ook bij de bepaling van het verdere kwaliteitsbeleid binnen de verpleeghuizen.

Hoewel de medewerkers van verpleeghuzien altijd al zeer bewust met de benadering van patiënten en familie omgingen, zowel bij opname als tijdens de verpleging, vind de organisatie het belangrijkde visie op zorg op papier vast te leggen. Hierbij wordt aangegeven hoe belangrijk het is, patiëntenen en bewoners staan centraal: de verpleging moet nadenken over de manier waarop zij met hen omgaat. Wat is het beleid bij terminale zorg? Wat os de functie van de bewonersraad en de familie raad? In hoeverre heeft de patiënt of familie het rechtom de medische status en et zorgplan in te zien? Op deze en andere vragen geeft het rapport een uitgebreid antwoord. Het stelt richtlijnen en voorwaarden; de afdelingen geven vervolgens invulling aan het plan. Het plan vormt daardoor een brede basis, een leidraad, waarop medewerkers kunnen terugvallen.

Veertig jaar Sint Jozefsheil

In 1991 viert Sint  jozefsheil haar veertigjarig bestaan met een uitgebreid festiviteitenprogramma. Op 14 maart gaan de festiviteiten van start met een wervelende show van Naomi Fei, die uitleg en demonstraties van Validation-technieken geeft. De bijeenkomsten mag met recht een goede start van het feestjaar genoemd worden.

Gedurende het jaar wordt iedereen die betrokken is bij de Stichting Verpleeghuizen Gewest Helmond verrast met een feest, bijeenkomst, show of zelfs een ris! 24 bewoners krijgen een reis naar Lourdes aangeboden, met steunvan het CZ-Lourdesfonds. De directie en een groot aantal medewerkers begeleiden de groep.

Op 5 september, de dag dat het verpleeghuis precies veertig jaar bestat. wordt eem Eucharistieviering gehouden. Het SiJoKo-koor (Sint Jozefsheil Koor) luistert de viering op met latijnse gezangen. Vervolgens vieren de gepensioneerden en religieuzen het veertigjarig bestaan met een gezellige bijeenkomst en een diner.

Voor de medewerkers en hun partners is er een groot feest in het PSV- stadion; de bewoners en patiënten worden in het zonnetje gezet met een groot Circus dat een week lang langs de vier verpleeghuzien reist. De vrijwilligers krijgen een verrassingsavond aangeboden in Keyzerinnedael.

Kinderopvang de Wielewaal

Dankzij een stimuleringsmaatregel van de overheid kan de Stichting Kinderopvang Gemeente Bakel en milheeze een ruimte op het terrein van Sint Jozefsheil huren, waar zij kinderopvang voor onder andere de medewerkers van de stichting Verpleeghuizen Gewest Helmond verzorgt. De kinderopvang start op 1 januari 1991 in de Wielewaal, de voormalige bezoerkers-ruimte sanatorium.

Ook de bewoners van Sint Jozefsheil hebben pleier aan de kinderopvang: geregeld komen de kinderen op bezoek in het verpleeghuis.

Van Kwaldoproject naar kwaliteitsbeleid

De stichting verpleeghuizenGewest Helmond groeit in de jaren tachtig uit tot een bijzonder grote organisatie met een hoge werkdruk. eze werkdruk, het hoge ziekteverzuim en interne communicatieproblemen zorgen er rond 1990 voor dat medewerkers van de SVGH zich niet voldoende betrokken voelen bij hun werk. Het tweejarig project Kwaliteit en Doelmatigheid, Kortweg Kwaldoproject, moet hierin verandering brengen.

Op verschillende afdeleingen worden de problemensamen met de medewerkers geïnventariseerd en er worden onderling samenhangende deelprojecten opgezet om verbegteringen door te voeren. Zo worden er extra medewerkers aangesteld zodat het werk beter verdeeld kan worden en krijgen medewerkers cursussen tilvaardigheid en de beschikking over nieuwe hoog/laagbedden en tilhulpmiddelen. Ook owrdt de communicatie verbeterd door middel van een ideeënmbus (met een wisseltrofee!), een personeelskrant en verschillende cursussen service- communicatie- en -management. In het oersoneelsrestaurant komt  een uitgebreider assortiment en bovendien wordt de kinderopvang verbeterd.

In 1992 wordt het Kwaldoproject officieel afgesloten. Het Kwaldobulletin, een blad dat tijdens het project met regelmaat was verschenen, wordt vervangen door het nieuwe personeelsblad: Kiosk. De directie kondigt een structureel vervolg van het project aan, in de vorm van een uitgewerkt kwalitietisbeleid. Drie drukbezochte hoorzittingen geven aan hoe zeer de medewerkers zich inmiddels betrokkken voelen bij dit beleid. 

Visie op de organisatieontwikkeling van het afdelingsniveau

Omdat de medewerkers en de markt steeds sneller veranderen, blijkt de härchiesche organisatiestructuur binnen de afdelingen van de Stichting Verpleeghuzien Gewest Helmond niet langer goed te functioneren, Medewerkers geven hun wensen en eisen eerder aan dan voorheen, daarnaast zijn nieuwe medewerkers steeds moeilijker te vinden. Ook de patiënt wordt steed kritischer en eist kwaliteit en zorg op maat.

In vervolg op de nota De Rode Draad wordt daarom eind 1992 de nota Visie op de ontwikkeling van het afdelingsniveau gepresenteerd, een plan voor een neiuwe organisatievorm.

De Nota is gebaseerd op ontwikkelingen binnen het bdrijfsleven, waarin men de medewerker meer tot zijn recht laat komen en de klant  beter van dienst kan zijn; eem keuze voor platter organisatievormen ie hun vruchten afwerpe. Dit zorgt voor meer gedecentraliseerde bevoegdheden, die een grotere  (Budget)verantwoordelijkheid met zich meebrengen. De medewerkers vande SVGH zullen in het proces worden begeleid door middel van een intensief scholingsplan.

De nota met het vijfjarenplan wordt tijdens de drie afsluitende hoorzittingen

van het Kwaldoproject gepresenteerd en kritisch, maar positief ontvangen.

De Tra

In de jaren '92 en '93 worden er binnen /sint Jozefsheil een aantal verbouwingen uitgevoerd.  Op de eerste verdieping van Sint Jozefsheilwordt een aanal kantoorruimten uitgebreid en het soutereain van het gebouw wordt verbouwd tot vergaderzaal met accomodatie. Voor de bewoners op de verpleegafdeling De Lindert wordt de huisvesting verbeterd.
Het aantal eenpersoonskamers wordt uitgebreid, wat de privacy ten goede komt. Bovendien wordt er een huiskamer bij de afdeling gebouwd: De Tra. Omdat op de afdeling De Lindert veeal jongere mensen wonen, is deze gezellige huiskamer daar een uitkomst. Men kan er samen televisie kijken of spelletjes doen met lijftijdsgenoten.

Service gericht werken

Naar aanleiding van de turbulente ontwikkelingen binnen de organisatie van de Stichting Verpleeghuizen Gewest Helmond, doen vanaf 1992 alle medewerkers mee aan het scholingstraject "Servicemanagement" Zij worden daarin vertrouwd gemaakt met een nieuwe werkwijze binnen zorg en concreter, binnen de afdeling en van de SVGH. Alhoewel de service binnen de SVGH altijd hoog in het vaandel heeft gestaan, is het kwaliteitstraject bvedoeld om patiënten, bewoners  en bezoekers nog beter van dienst te kunnen zijn, en iedere medewerker daarin gedegen te traine. Een cursus servicommunicatie leer =t de medewerkers de klanten heeldoelgericht en vriendelijk te bejegenen en na te denken over wie de klant nu eigenlijk is, en waar hij of zij werkelijk behoefte aan heeft. Bezoekers en bewoners willen zich immers graag welkom voelen en voldoende aandaacht krijgen; de medewerkers zijn daarbij het visistekaartje van de organisatie. Het kwaliteitstraject maakt hen daarvan nog sterker bewust.

Een heel  belangrijk onderdeel van het traject is ook het vergroten van het zelflerend vermogen van de organisatie.  De afdelingshoofden wordt geleerd signalen uit de organisatie op te pikken en teams te motiveren met de cursus "communicatie en resultaten"Met een cursus "train de trainer"wordt ook het management in het cursustraject meegenomen. Zij leren onderscheid te maken tussen verschillende stijlen van leidinggeven, en de voor- en nadelen van bepaalde stijlen in te zien. Het formulieren van e en missie behoort tot een van de uitenindleijke doelen van d cursus.

De ervaring eert dat scholingstrajecten echt effect hebben. In de loop van de tijd gaan de medewerkers steeds meer gastvrijheid uitstralen. De verplegenden en verzorgenden geven hun afdeling een persoonlijk, onderscheidend tintjeen de hoteldienst doet haar werk nauwkeuriger dan voorheen. Encuêtes wijzen uit dat persnoneelsleden met meer plezier naar hun werk gaan en zich veel meer betrokken voelen bij de organisatie, ook onderling beter wordt gecommuniceerd; regelmatig vinden er discussieforums plaats, en met name de functioneringsgesprekken verlopen opener en kritischer. Naar aanleiding van knelpunteninventarisaties waarbij alle medewerkers betrokken worden, worden onder andere de tijden van de kinderopvang verruimd en de uniformen aangepast. 

Voorgenomen samenwerking

Na jaren van intensiev samenwerking tussen de stichting Willibrord en de Stichting Verpleeghuizen Gewest Helmondkomt in 1994 de prachtige nieuwbouw Sint Joseph in Deurne gereed. Het gecombineerde verzorgings-/ verpleeghuis zal vanaf dat moment "De Nieuwenhof" gaan heten. Op 24 juni worddt het gebouw officieel geoipend door de Commissaris der Koningin in de Provincie Noor-Brabant,  mr. F.J.M. Houben
In een aansluitende toespraak geven de voorzitters van de beide stichtingen hun visie op de toekomst. Hoewel de samenwerking tussen de twee stichtingen in het begin lang niet altijd probleemloos verliep., vielen door de jaren heen de verschillen weg en hebben zij beide een intensievering van de samenwerking voor ogen. Het doel van die samenwerking spreekt voor zich; een harmonieuze afstemming van het zorgaanbod in de regio.

De commissaris van de Koningin reageert aangenaam verrast, aangezien hij zich juist had voorgenomen een warm pleidooi te houden voor verdere samenwerking in de regio. Hij verklaart nog niet eerder te hebben meegemaakt dat aan zijn wensen zo snel werd voldaan!
Op de tijdens de opening gedane uitnodiging van de SVGH en Stichting Willibrord geven twee instellingen aan zich te willen aansluiten bij de initiatieven; Stichting Bejaardenhuis Ruschenbergh te Gemert en de stichting Kruiswerk Peelland. Al in het najaar van 1994 worden oriënterende gesprekken gevoerd.

In 1994 is de vervangende nieuwbouw van Sint Josph in Deurne klaar Voortaan zal het verzorgings- en verpleeghuisDe Nieuwenhof heten.  Op 24 juni wordt het officieel geopend door de commissaris der Koningin in de  Provincie Noord, Mr. F.J.M. Houben. 

De oprichting van De Zorgboog

De Stichting verpleeghuizen Gewest Helmond, Stichting Willibrord, Stichting Bejaardenhuis Ruijsenbergh en Stichting Kruiswerk  Peelland voeren in 1995 intensief overleg om hun voorgenomen samenwerking inhoud en vorm te geven. Op 3 juni van dat jaar verschijn hun nota 'Samen' waarin alle beleidsvoornemens aan bod komen.

Omdat er zoveel en zo intensief zal worden samengewerkt, kiezen de vier stichtingen ervoor een nieuwe koepelorganisatie op te richten i het bestuur voert over de organisaties.  Zij overleggen intensief met ondernemingsraden en ondernemers- en clientenraden, vakbonden, vertegenwoordigers, van de provincie en de CZ- groep, voordat op 12 september 1995 de voorzitters en secretarissen van de deelnemende stichtingen de formele intentieverklaring tot fusie tekeken.

De pers heeft veel aandacht voor de fusie; zowel plaatselijke en regionale, als landelijke bladen tonen hun interesse. Instellingen uit het hele land vragen de nota 'Samen'op. De Nieuwe Stichting De Zorgboog wordt opgericht, namelijk per 1 januari 1996. Al vrij snel na de oprichting, namelijk per 1 juli 1996, treedt ook de Stichting Zorgcentra Aarle- Beek tot De Zrogboog toe. Deze stichting beheert de zverzorgingshuizen De Regt in Beek en Donk en De Witte Poort in Aarle Rixtel. In 1997 komt daar het verzorgingshuis Franciscushof in Lieshout bij en krijgt de Stichting Zorgcentra Aarle-Beek een nieuwe naam"Stichting Zorgcentra Laarbeek.

Het Helmonds model: Landelijk uniek

Op 27 juni 1996 wordt door De Zorgboog een symposium georganiseerd waarbij onder meer de leden van de directie­ raad verslag doen van hun opvattingen en ervaringen met het nieuwe samenwerkingsmodel, dat dan inmiddels bekend staat als het Helmondse model. Met dit symposium komt

De Zorgboog tegemoet aan de vele vragen van collega­ instellingen en vak- en dagbladen.

Het Helmondse model is niet alleen bijzonder omdat het om een landelijk unieke samenwerking tussen drie werksoorten gaat; ook de manier waarop deze samenwerking werd voor­ bereid en uiteindelijk vorm heeft gekregen is opzienbarend. De besprekingen zowel in de fusiecommissie als in de achterban verliepen uitermate harmonieus: de sfeer van onderhandelen was zakelijk, maar bovendien werden de verschillende belangen van de betrokkenen voortdurend gerespecteerd RD: een fusie moest alle partijen ten goede komen. Heel belangrijk voor de voorspoedige gang van zaken was het feit dat alle individuele leden van de fusiecommissie de  -beperkte- bezwaren van hun achterban wisten weg te nemen.

 De vo rm van samenwerking is geleidelijk ontstaan. Op basis van een opgestelde gemeenschappelijke visie op de toekomstige ontwikkelingen in de zorg kon een duidelijke taakverdeling tussen kruiswerk , verzorgings- en verpleeg­ huizen tot stand komen, maar ook een inventarisatie van zorginhoudelijke  samenwerkingsprojecten  worden  gemaakt: projecten waarin men letterlijk  en figuurlijk in elkaars organisaties zou investeren. Een gemeenschappelijke visie was echter niet voldoende om ingrijp ende keuzes te kunnen maken: vee l belangrijker was , dat de partijen bereid waren afstand te doen van hun eigen zelfstandigheid en erop vertrouwden dat de belangen van gezamenlijkheid het best gewaarborgd zijn door een 'centrale regie voor  eenheid van beleid en bestuur op hoofdlijnen'.

De Stichting De Zorgboog vormt het bestuur over de tot De Zorgboog behorende stichtingen. Deze stichtingen blijven als 'werkmaatschappijen' bestaan. De Raad van Toezicht van de koepel wordt op dat moment gevormd door leden afkomstig uit de vier oprichtende organisaties. Het bestuur van Zorgboog wordt gevormd door een Raad van Bestuur. De dagelijkse leiding van de instellingen berust bij de instellingsdirecteuren, die samen de directraad vormen.

Het Logo van De Zorgboog

Net voor de Fusie op 1 januari 1996 wordt na een aantal brainstormsessies de werknaam 'Stichting Verpleging en Verzorging Peelregio' vervangen door 'Stichting De Zorgboog'. een vormgevingsbureau ontwerpt een sprekend logo. Tijdens het personeelsfeest ter ere van de oprichting van de nieuwe stichting dat op 19 januari in het PSV- stadion wordt gehouden. wordt de naam en het logo gepresenteerd.

De naam De Zorgboog geeft duidelijk weer wat de organisaties met de fusie willen beriken: tijdens de levensloop van de mens brengt de boog de zorgaanbieders bij elkaar, die samen een integraal pakket van zorg voor jong en oud kunnen aanbieden. De boog staat ook voor spankracht en veerkracht en omdat hij niet 'af' is biedt hij ruimte voor veraqndering en vernieuwing.

Het log bestaat uit een blauwe boog waar een groene circel met 12 punten doorheen loopt. Deze circel geeft aan dat een kring van voorzieningen 24 uur per dag klaar staat voor het verlenen van zorg. De kleur groen staat voor rust en aandacht; de kleur blauw voor helderheid, duidelijkheid en dynamiek. 

De zorg gaat aan de organisatie vooraf: de visie van De Zorgboog

'Samen kunnen we meer dan ieder voor zich' dat is het idee achter samenwerking binnen de zorgboog iedere instelling afzonderlijk beschikt niet, of slechts met grote inspanning over een volledig zorgpakket. Alleen samen kunnen de instellingen op elkaar aansluitend een onderling samenhangend geheel aan voorzieningen aanbieden: een 'zorgcontiniüm'voor verpleging en verzorging.

Uitgaand van de eigen verantwoordelijkheid en de individuele wens van de patiënt wil De Zorgboog een breed pakket aan keuzemogelijkheden bieden. Van de wieg tot aan de terminale zor, gedurende de hele levensboog, 24 uur per dag. Deze eenvoudige uitgangspunten vormen de basis voor een gemeenschappelijke visie op de omvang van de zorg.

Nog wezenlijker is de vertaling van deze visie naar concrete samenwerkingsprojecten tussen de drie sectore.  Zonder die concretisering was de samenwerking veel minder snel gaan leven voor de mensen buiten de bestuursorganen.  De visie sluit daardoor juist helemaal aan op de positieve samenwerkingservaringen in de jaren voor 1996, zowel op zorginhoudelijke als facilitair gebied. Terwijl in het verleden de relaties echter vooral gericht waren op samenwerking tsseb twee instellingen, worden ze na de fusie vooral gericht op meer samenhang en verbreding van het zorgaanbod in de regio. 

45-jarig bestaan van Sint Jozefsheil

Omdat Sint Jozefsheil het oudste huis van de stichting Verpleeghuizen Gewest Helmond is, wordt het 45-jarig bestaan van het huis een feest voor alle instellingen binnen de Zorgboo, Groepen bewoners gaan dankzij bijdragen van derden op vakantie naar Mallorca, of op bedevaart naar Lourdes. Op verschillende locaties worden er daarnaast bewonersfeesten gehouden, en het groots opgezette jaarfeest trekt ruim 15.000 bezoekrs uit de regio.

Het personeelsfeest wordt tergelijkertijd met het feest ter ere van de oprichting van de Zorgboog gehouden in het PSV-stadion. Orkesten, groepen en solisten verzorgen prachtige optredens in een sfeervolle omgeving; een zeer geslaagd feest.

De Jaarfeesten: Voor ieder wat wils

De derde zondag van september staat voor de beewoner van Sint jozefsheil en de Jan de Witkliniek onvermijdlijk in het teken van heet jaarfeest. Sinds het eerste feest in 1981  is het evenement dan ook uitgegroeid tot een regionale attractie, waar elk jaar meer dan twintigduizend mensen op af komen. De Jaarfeesten bruisen dan ook altijd van amusement en enrgie. Vrijwilligers bemannen de vle standjes op de brderie, waar oude ambachten te bewonderen zijn, of waar je lekker kan neuzen tussen gebruikte spulletjes en kunst voorwerpen. Op een aantal plaatsen woren ook altijd spullen verkcoht die door de bewoners zelf zijn gemaakt.
De fancy fair trekt jong en oud naar verschillende bekende en onbekende spelletjes; de kinderen worden er gescminkt en er worden loterijen gehouden. Voor een hapje en een drankje kan men uiteraard terecht bij allerlei kramen eb io de terrassen. Muziekanten en 'Bloaskapellen' die over het hele terrein  verspreid staan zorgen voor een gezellige, Brabantse sfeer.

Het hoogtepunt van de jaarfeestn zijn echtervaltijd weer de optredens van de Gilden van Kring Peelland. Het Sint Willibrordus Gilde uit Bakel organiseert dit gildefeest, en nodigt vier andere gilden uit in de titel 'Koning van de Dag' en het vendelzwaaien. Muziekgezelschappen en fanfares zorgen voor de prachtige, muzikale begeleiding.
De jaaarfeesten hebben naast al het plezier en de geelligheid, ook een belangrijk doel; op een ongedwongen manier wirdt amusement naar de bewoners gebracht, en het contact tussen de bewoners en de mensen van buiten de huizen wordt daardoor bevorderd. Met familie en bekenden samen ontspannen en genieten is voor veel bewoners iets heel bijzonders.  

Verbeteringen woon- en leefklimaat binnen de verpleeghuizen

De medewerkers van de SVGH worden zich in de jaren negentig steeds meer bewust van het belang van een goed woon- en leefklimaat voor de patiënten. Vanaf  1996 wordt er budget vrijgemaakt om de afdelingen gezelliger aan te kleden en nieuwe activiteiten te organiseren, zoals  beauty ­middagen voor zowel lichamelijk zieke  als demente bewoners. De afdelingen krijgen daarnaast een eigen budget, waarvan extra aankleding of mooie  kunstwerken aangeschaft kunnen worden.

Ook worden er kunstwerken gekocht van daarvoor bestemde subsidies. Hoewel het gebruikelijk is van dergelijke subsidies grotere kunstwerken voor de buitenkant van gebouwen aan te schaffen, kiest de SVGH er uitdrukkelijk  voor kleinere kunstwerken binnenshuis te plaatsen, opdat met name de bewoners ervan kunnen genieten.

In alle verpleeghuizen worden in een later stadium overal nieuwe houten bedden met nieuwe matrassen geplaatst. Met deze mooie bedden zien de kamers er meteen een stuk huiselijker uit. In 1999/2000 worden in Sint Jozefsheil bovendien de vierbedskamers omgebouwd naar twee- en eenbedskamers. Dit betekent een belangrijke stap vooruit naar meer privacy voor de bewoners. Ze kunnen nu wat meer persoonlijke spulletjes meenemen en wat langer tv-kijken, of het licht aanlaten. De SVGH loopt met deze ontwikkeling voorop in Nederland.

De triangel en De Regenboog: samenwerking met het Elkerliek ziekenhuis

Vanwege capaciteitsproblemen in de verpleeghuizen binnen het gewest Helmond moeten patiënten vaak langer in het ziekenhuis blijven dan nodig is. Deze situatie levert niet alleen voor de patiënt zelf problemen op, maar ook voor de ziekenhuizen die hun capaciteit willen inzetten voor andere patiënten, voor wie de bedden bedoeld zijn. Bovendien is een verpleeghuis meer toegerust voor patiënten die gereactiveerd moeten worden of langdurige, intensieve zorg nodig hebben.

In het Elkerliek ziekenhuis, locatie Deurne, wordt daarom in 1994 een 'verkeerde bed’-afdeling ingericht. Op deze afdeling, De Triangel, komen twintig bedden te staan voor patiënten die niet langer medisch specialistische zorg nodig hebben, maar (nog) niet in een verpleeghuis opgenomen kunnen worden: dit zijn zowel demente patiënten als lichamelijk zieken. Het ziekenhuis en de verpleeghuizen zorgen samen voor de exploitatie van de afdeling.

In 1996 blijkt het ziekenhuis, vanwege financiële overwegingen, de afdeling niet langer te kunnen huisvesten. De afdeling verhuist dan naar verzorgingshuis De Witte Poort in Aarle-Rixtel, echter maar met twaalf plaatsen, die alleen geschikt zijn voor demente ouderen. In 1999 komen hier vijf extra plaatsen bij; in 2000 wordt het aantal van zeventien plaatsen vergroot naar twintig.

In 1999 wordt er een afdeling voor alleen lichamelijk zieken opgezet. Deze afdeling, De Regenboog, wordt op 1 februari 2000 in gebruik genomen. De Regenboog ligt binnen het Elkerliek ziekenhuis in Helmond, terwijl de medewerkers in dienst zijn van het verpleeghuis. Op kleine schaal wordt zo samengewerkt om aan de vraag van de cliënt tegemoet te komen. De Regenboog biedt plaats aan twintig lichamelijk zieken.

'Hier is Radio Bakel'

Ondanks alle grote veranderingen op bestuurlijk niveau gaat het dagelijks leven in de Zorgboogverpleeghuizen gewoon door, en hoe kan het ook anders. Het werk van ‘Radio Bakel’, tegenwoordig ‘huisomroep De Zorgboog’ geheten, dat zich in het souterrain van Sint Jozefsheil bevindt, is daar een voorbeeld van. Sinds jaar en dag verzorgt de huisomroep al muzikaal vermaak, en de laatste jaren ook een kabelkrant - programma. De programma’s zijn niet alleen in Bakel te ontvangen, maar via een directe lijnverbinding ook in verpleeghuis Keyserinnedael in Helmond.

De studio ging van start toen Sint Jozefsheil nog sanatorium was, en hij bevindt zich nog altijd op dezelfde plaats in Sint Jozefsheil. ‘Uiteraard is hij door de jaren heen wel moderner en geavanceerder geworden,’ zo vertelt Maarten Cleutjens, vrijwilligerscoördinator en activiteitenbegeleider, en verantwoordelijk voor de studio bovendien.

De studio, die door een heel team van vrijwilligers draaiende gehouden wordt, biedt vermaak voor iedere bewoner, van jong tot oud, zowel op de tv als op de radio. De vrijwilligers pakken het werk zeer professioneel aan met een afwisselend programma-aanbod. Denk maar eens aan radioprogramma’s als De Verzoekexpresse, of het programma Allegro, overwegend gevuld met klassieke muziek.

De presentatoren putten dan ook uit een enorme collectie cd’s en tapes, en de apparatuur is voorzien van allerlei moderne snufjes. ‘We werken nog wel met een echt mengpaneel, dat handmatig bediend wordt,’ vertelt Cleutjens, ‘dat houdt het werk authentiek. Het is immers veel mooier om ouderwets te ‘draaien’ dan met de huidige beschikbare computerapparatuur.’

Geluidsvoorziening op lokatie, bij de verschillende ontspanningsactiviteiten voor bewoners, nemen de vrijwilligers eveneens voor hun rekening. Dankzij hen is er overal waar nodig gezellige muziek.

Het tv-aanbod van de studio bestaat vooral uit streeknieuws en weetjes uit het bewonersblaadje. ‘Op dit moment wordt er bijvoorbeeld veel aandacht besteed aan het tiende lustrum van Sint Jozefsheil,’ aldus Cleutjens, ‘en in de periode rond de Tour de France, zo zullen alle medewerkers en bewoners wel weten, staan de onderlinge pools al jaren volop in de belangstelling. Houd ons programma in het bewonersblaadje maar in de gaten, want het belooft weer spannend te worden!’

Meer handen aan het bed: het Zorgboogpromotieteam

Door een te krappe arbeidsmarkt en een grote uitbreiding in capaciteit ziet het er in 1998 al naar uit dat alles in het werk gesteld moet worden om huidige medewerkers te behouden en nieuw personeel aan te trekken. Het Platform Personeelsfunctionarissen presenteert daarom de notitie 'Personele gevolgen capaciteitsuitbreiding De Zorgboog'.
In de notitie geeft het Platform aan meer aandacht te gaan besteden aan herintreders -zij krijgen een baangarantie na het volgen van herintredercursussen-; aan de verbetering van de secundaire arbeidsvoorwaarden als kortingsregelingen en een PC/fietsenplan; en aan de huidige werknemers: hoe ervaart men de huidige werkplek en hoe kunnen er eventueel verbeteringen worden aangebracht? Welke faciliteiten geven de werkplekken bij De Zorgboog dat beetje extra, en kunnen er dus voor zorgen dat medewerkers een baan bij De Zorgboog prefereren boven een baan bij een andere, vergelijkbare werkgever?

Bovendien wordt er een Zorgboogpromotieteam in het leven geroepen als onderdeel van de uitgebreide voorlichting en promotiecampagne. Zestig enthousiaste verzorgenden en verplegenden geven zich op voor het team. Het team is -geheel op vrijwillige basis- bij allerlei activiteiten in de regio aanwezig: scholen- en beroepenmarkten, open dagen op scholen en informatiebijeenkomsten. Een belangrijke doelgroep van het team zijn de leerlingen van het vbo en mavo, en 7e- en 8e-groepers van de basisscholen.

'Tussen Hemel en Aarde'

In 1996 is beeldend kunstenaar Albert Niemeyer twee weken op bezoek op afdeling De Grote Beemd van verpleeg- en verzorgingshuis De Nieuwenhof in Deurne. Bewoners, familieleden en medewerkers maken daar met zijn hulp de meest uiteenlopende afbeeldingen binnen het thema ‘Tussen Hemel en Aarde’. De kale muren van De Nieuwenhof moeten immers opgefleurd worden en wie kunnen dat beter dan de bewoners zelf?

De bewoners maken hemelse taferelen van landschappen, mensen, dieren en planten. Verschillende bewoners blijken ondanks hun dementie prachtige schilderijen te kunnen maken. Voor zowel de bewoners zelf als de medewerkers en familieleden is dit een aangename, maar ook emotioneel ingrijpende verrassing, omdat de tekeningen vaak heel beeldend en tekenend voor het gevoelsleven van de bewoners zijn.
Albert Niemeyer maakt van de linnen doeken twee prachtige collages, die op 15 april onthuld worden. Het grote succes van het project zorgt ervoor dat Niemeyer daarna niet alleen binnen de verpleeghuizen, maar ook jarenlang nog binnen de verzorgingshuizen van De Zorgboog aanwezig zal zijn om met de bewoners kunstwerken te maken.

De Hofstee

In 1997 wordt er op het terrein van Sint Jozefsheil een nieuw dierenpark geopend:
De Hofstee. Het vervangt het oude dierenpark, dat nog in de sanatoriumtijd aangelegd was. Een enthousiaste werkgroep van bewoners, een afdelingshoofd en een vrijwilliger heeft het plan voor het nieuwe park opgezet en uitgewerkt, waarna de technische dienst van de SVGH de werkzaamheden uitvoerde.

In tegenstelling tot het oude park biedt het nieuwe park de bewoners de mogelijkheid de dieren te voeren en te verzorgen, om er dichtbij te komen en ze te kunnen aaien. Veel bewoners vinden het heerlijk om voor de dieren te zorgen: het is voor hen een echt zinvolle vrijetijdsbesteding. Het park is bovendien meer open en helemaal rolstoeltoegankelijk, waardoor vrijwel iedere bewoner het park kan bezoeken.

Het Sint Jozefsheil Koor (SiJoKo)

In 1973 werd het SiJoKo-koor opgericht. De vrijwilligers van het koor worden begeleid door organist Frans Aben en zingen vanaf die tijd met grote inzet tijdens eucharistievieringen, avondwaken, herdenkingsdiensten en kerkelijke feestdagen. Zo’n twee keer per week is het koor in touw, en omdat de koorleden vaak helpen bij het vervoer van de bewoners naar diensten, bouwen zij op die manier een hechte band met hen op. Demente ouderen herkennen de liederen, en zingen die vaak mee. De vieringen worden door bewoners en familieleden bijzonder gewaardeerd.
In 1998 bestaat bet koor 25 jaar, wat gevierd wordt met een speciale eucharistieviering en een feestelijke borrel na afloop. Het koor krijgt als blijk van waardering een reis aangeboden naar het klooster van de Congregatie van de Dochters van de Goddelijke Verlosser in Wenen, de orde die al vanaf de oprichting van Sint Jozefsheil bij de organisatie betrokken is. Twee zusters van de Congregatie, die nog bij het SiJoKo-koor betrokken zijn, maken de reis naar het moederhuis ook mee. In november 1998 krijgen de leden en de organist van SiJoKo tijdens het Sint Ceciliafeest van Sint Jozefsheil en de Jan de Witkliniek een apostolische zegen uitgereikt, als dank voor hun inzet. Frans Aben, die het koor al die 25 jaren heeft begeleid, ontvangt de pauselijke onderscheiding Pro Ecclesia et Pontifitie. Aben is de bewoners van het verpleeghuis heel dierbaar. Na de dienst heeft hij altijd tijd voor een gesprekje en biedt hij de bewoners met zijn positieve instelling een schouder om op te leunen.
In het lustrumjaar 2001 brengt SiJoKo een CD met zeventien Marialiedjes uit, opgenomen in de kapel van Sint Jozefsheil in samenwerking met Studio De Zorgboog.

Zorgboog-bootvakantie voor ouderen en gehandicapten

Met behulp van sponsoring is De Zorgboog vanaf 1998 in staat ouderen en gehandicapten een verzorgde en begeleide bootvakantie aan te bieden. Op 12 oktober 1998 is het zo ver: de eerste groep van 48 bewoners en cliënten vertrekt samen met vrijwilligers en professionele begeleiding vanuit Cuijk op het motorschip Prins Willem-Alexander.
Via Zutphen, Kampen, Hoorn en Tiel meren zij uiteindelijk weer af in Mook.
De volgende groep vertrekt op 19 oktober met dezelfde boot, die door De Zorgboog twee weken lang is gehuurd.

De Zorgboog-bootvakanties zijn, mede door het grote aantal vrijwilligers en medewerkers dat zich ervoor inzet een groot succes: de bewoners en cliënten genieten enorm.
In de jaren erna zal de boot daarom nog herhaaldelijk vertrekken met Zorgboogcliënten aan boord.

Fusies rond de eeuwwisseling

In 1998 benadert Zorgcentrum De Pannehoeve, het grootste verpleeghuis uit de regio Helmond, De Zorgboog als mogelijk fusiepartner. Verbreding van het zorgaanbod, goede zorgverlening van De Zorgboog en wederzijds enthousiasme waren voor De Pannehoeve daarvoor de belangrijkste redenen. Op 5 november wordt de intentieverklaring ondertekend om de mogelijkheden van een bestuurlijke fusie te onderzoeken en al per 1 mei 1999 treedt Zorgcentrum De Pannehoeve toe tot De Zorgboog.

In 2000 pleegt De Zorgboog intensief overleg met klooster- verzorgingshuis Mariëngaarde in Aarle-Rixtel. Mariëngaarde stelt zich vanaf 2001 ook open voor niet-religieuzen, en wordt daarmee ook een verzorgingshuis voor leken.
Omdat dit al eerder bekend was, besloot De Zorgboog om verzorgingshuis De Witte Poort, eveneens in Aarle-Rixtel, op den duur niet te vervangen en Mariëngaarde de functies van De Witte Poort op termijn over te laten nemen. Eind 2000 spreken beide partijen de intentie uit de samenwerking te intensiveren in de hoop dit in 2003 te laten resulteren in een fusie binnen De Zorgboog tussen Mariëngaarde en de verzorgingshuizen in Laarbeek.

De Zorgboogmissie komt tot stand

In maart 1999 presenteren de directieraad en de MT's van De Zorgboog de door hun ontwikkelde missie aan de leidinggevenden van de verpleeghuizen, het kruiswerk en de verzorgingshuizen. Aan hen wordt gevraagd de missie te presenteren aan hun afdeling of team. Zij krijgen daarbij de beschikking over taarten met de Zorgboogmissie en missieposters. Op basis van de kritische, maar positieve reacties uit de afdelingen wordt in november gekeken of de missie bijgesteld moet worden.

Met een prijsvraagfolder die bij de salarisstroken van maart verstuurd wordt, worden alle medewerkers van De Zorgboog uitgenodigd op de missie te reageren in de vorm van een slogan. No Mauer, medewerker algemene dienst bij De Nieuwenhof, stuurt de winnende slogan in: De Zorgboog... Zorg die verder gaat.

Het Zorgboogabonnement

Met het stijgen van de leeftijd neemt ook de behoefte aan zorg toe. Voor oudere mensen is het erg belangrijk te kunnen wonen waar het veilig is en waar goede zorg voor handen is. Daarom is er steeds meer vraag naar vormen van zorgverlening die niet door de AWBZ of ziektekostenverzekeringen worden gedekt.

In samenwerking met woningcorporatie Woonpartners ontwikkelt De Zorgboog een Zorgboogabonnement.
Dit abonnement zorgt voor een goede opvolging van alarmmeldingen, bemiddeling en advies bij hulpvragen, opvolgzorg, kortingen op cursussen en zorgproducten en toegang tot extra diensten.

Keyserinnedael breidt uit

In de regio Helmond vergrijst de bevolking sneller dan in de rest van het land, waardoor de wachtlijsten voor zorg daar ook langer zijn dan elders. Keyserinnedael krijgt van het ministerie van VWS gelukkig toestemming haar capaciteit uit te breiden.

Vanaf 1996 mag het verpleeghuis met de voorbereidingen starten om dertig verpleeghuisplaatsen te realiseren en een dagbehandelingsruimte in te richten. Ook wordt er geld vrijgemaakt voor een aantal zelfstandige woningen met zorg.

Voordat er gebouwd kan gaan worden blijkt dat eerst de grond rondom het verpleeghuis gesaneerd moet worden, waardoor de bouwplannen een behoorlijke vertraging oplopen.

De aanbouw wordt een multifunctionele woontoren, met op de begane grond de afdeling dagbehandeling voor thuiswonende lichamelijk zieken, een aantal woningen en een uitleenpunt voor het kruiswerk. Ook komt er een activiteitencentrum voor mensen met een lichamelijke handicap van de Stichting Triocen uit Eindhoven. Op de eerste verdieping van de woontoren komt een verpleegafdeling met dertig ruime eenpersoonskamers. De tweede en derde verdieping bestaan uit woningen met zorg waar verpleeghuispatiënten met partner zelfstandig kunnen wonen.

Naast de uitbreiding van het verpleeghuis wordt door Woonpartners op het achterterrein van Keyserinnedael een complex van ruim vijftig woningen met een ontmoetingsruimte gebouwd. De woningen worden met het oog op de continuïteit van de zorg verbonden met Keyserinnedael.

De opleiding tot Verzorgende-IG

In 1951 werd aan Sint Jozefsheil een erkenning afgegeven voor een eigen opleiding tot ziekenverzorgende. In 1997 wordt het opleidingsstelsel herzien, waarbij de opleiding wordt verlengd van twee naar drie jaar. Ook worden kraamzorg en gehandicaptenzorg aan het opleidingspakket toegevoegd. De opleiding heet vanaf dat moment ‘Verzorgendende-IG’ (Individuele Gezondheidszorg). Leerlingen worden opgeleid tot verzorgende binnen een verpleeghuis, verzorgingshuis, of binnen het kruiswerk, waarbij ze zowel theorie- als praktijkkennis opdoen.

Ondanks het feit dat vanaf 1997 het ROC (Regionaal Opleidings Centrum) de verantwoordelijkheid over de opleiding krijgt, blijft de opleiding wel op het eigen terrein van Sint Jozefsheil.

In 2000 volgen ongeveer zeventig leerlingen de opleiding. Eén groep heeft de basis-vooropleiding van zeven maanden dan bijna achter de rug en begint vervolgens aan het eerste jaar. Een tweede groep van elf leerlingen heeft al een vooropleiding tot helpende en stroomt direct in het tweede jaar van de opleiding in.

Het kost de laatste jaren steeds meer moeite om voldoende leerlingen te werven. Gelukkig kan in 2001 toch met drie lesgroepen van in totaal veertig leerlingen worden gestart: één groep leerlingen gaat de basisopleiding doen; een tweede groep met het diploma helpende stroomt het tweede jaar in. De laatste en kleinste groep van vier leerlingen begint aan de versnelde opleiding tot Verzorgende-IG.